NHỊP NHANH BỘ NỐI (Junctional Tachycardia: JT)
Trong phạm vi bài này chỉ đề cập đến nhịp nhanh bộ nối nhĩ thất không kịch phát (nonparaxysmal AV junctional tachycardia) được gọi tắt là nhịp nhanh bộ nối.
Là một loại loạn nhịp lành tính thường gặp ở bệnh nhân có bệnh tim thực tổn, nhưng cũng có thể gặp ở người khỏe mạnh không có biểu hiện triệu chứng. Tuy nhiên nếu nhịp quá nhanh, kéo dài xảy ra ở trẻ em hoặc trẻ sơ sinh kèm bệnh tim bẩm sinh → tỷ lệ tử vong cao.
1. CƠ CHẾ
Do tăng tự động tính hoặc hoạt động lẫy cò ở vị trí nút nhĩ thất hoặc gần bó His, đặc trưng của loạn nhịp này là tăng lên từ từ và chấm dứt cũng từ từ.
2. ĐIỆN TÂM ĐỒ
Nhịp tim dao động từ 70‒130 lần/phút
Phức bộ QRS hẹp
Thường không thấy sóng P (vì lẫn vào QRS) nhưng cũng có thể thấy P âm do khử cực ngược lên nhĩ, đứng ngay trước hoặc sau QRS.
3. NGUYÊN NHÂN
Nhồi máu cơ tim thành dưới
Viêm cơ tim do thấp tim
Sau phẫu thuật tim hở
Quá liều digitalis
Xảy ra trong lúc làm thủ thuật cắt đốt đường dẫn truyền chậm (slow pathway)
Hạ Kali máu
Giảm oxy huyết.
4. BIỂU HIỆN LÂM SÀNG
Phụ thuộc tốc độ nhịp tim và bệnh cảnh tim mạch kèm theo. Cũng như hầu hết các loạn nhịp những dấu hiệu lâm sàng thường được xác định bởi mối liên hệ giữa sóng P và phức bộ QRS và giữa tốc độ co bóp của nhĩ và thất. Tiếng tim thứ nhất T1 hằng định hoặc thay đổi, có thể có sóng cannon A (đại bác A) hoặc tĩnh mạch cổ đập.
Một dấu chứng đặc biệt quan trọng lâm sàng thường gặp là bệnh nhân rung nhĩ đang điều trị bằng Digoxin đo điện tâm đồ xuất hiện nhịp nhanh bộ nối, đó là dấu hiệu sớm của ngộ độc digitalis (phải ngừng thuốc ngay, đo nồng độ Digoxin và ion Kali).
5. ĐIỀU TRỊ
Điều trị nguyên nhân là chủ yếu
Nếu ngộ độc digitalis → ngừng thuốc, kiểm tra Kali máu, nên bù Kali trên ngưỡng # 5,5 mmol/l và dùng kháng thể chuyên biệt Digoxin nếu có.
Nếu không do ngộ độc Digoxin có thể điều trị bằng:
Digoxin
Ức chế beta
Ức chế canxi
Cắt đốt qua catheter có thể hiệu quả nhưng nguy cơ block nhĩ thất độ III.
