Khái niệm :
- Tầm quan trọng của việc phát hiện trẻ bị điếc và nghễnh ngãng .
- Điếc và nghễnh ngãng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của trẻ em .
- Nếu khôngđược phát hiện sớm và không có biện pháp giáo dục sớm thì điếc nặng sẽ trở thành câm , nghễnh ngãng sẽ chậm nói và nói ngọng .
- Trí tuệ trẻ sẽ kém phát triển .
- Tính nết trẻ thay đổi : Bướng bỉnh , cáu gắt ,dễ hờn dỗi .
- Khoảng 1%0 trẻ em bị điếc nặng , 3% trẻ em bị nghễnh ngãng .
- Nếu phát hiện sớm và phục hồi chức năng sớm thì kết quả tốt hơn nhiều : trẻ vẫn học tập và sinh sống bình thường được .
Nguyên nhân :
- Điếc và nghễnh ngãng có thể xảy ra từ lúc mới sinh hoặc trong lứa tuổi nhỏ.
- Điếc càng nặng , xảy ra ở lứa tuổi càng nhỏ thì hậuquả càng nghiêm trọng. Phát hiện càng sớm , giáo dục sớm thì kết quả càng tốt hơn .
Nguyên nhân chính :
- Do di truyền và bẩm sinh .
- Điếc từ lúc mới đẻ chiếm từ 30%- 40% do bố mẹ bị điếc , vợ chồng có họ hàng gần , lớn tuổi mới có con ,nhiễm độc , thiếu Iod, vợ hoặc chồng (nát rượu ), mang thai sau bữa rượu , bị nhiễm độc nặng trong mấy tháng đầu mang thai ..v.v..
- Do đẻ non, đẻ khó , ngạt khi đẻ .
- Do lúc nhỏ bị bệnh viêm màng não, viêm não .Tiêm thuốc Streptomycin, Gentamycin , kânmycin .v.v.. có thể gây điếc nặng .
- Viêm ta giữa và viêm tai xương chũm xương chũm , sởi , quai bị , cảm cúm có thể gây ra điéc nặng hoặc nghễnh ngãng .
Cách phát hiện điếc và nghễnh ngãng đơn giản :
- Theo bảng hướng dẫn theo dõi thính giác trẻ.
- Theo dõi phản ứng của trẻ đối với lời nói và tiếng động quen thuộc hàng ngày .
- Nếu phải nói to hoặc phải lặp đi, lặp lại nhiều lần trẻ mới nghe được ta nghĩ đến trẻ điếc hoặc nghễnh ngãng .
- Khi đã nghi ngờ trẻ bị điếc hoặc nghễnh ngãng thì phải gửi đến chuyên khoa TMH đẻ khám và điều trị .
- Khi phát hiện một trẻ bị điếc hoặc nghễnh ngãng . cần phải hỏi tiền sử của mẹ khi mang thai có mắc bệnh gì không ? có dùng thuốc gì không ? đẻ dễ hay khó ? trẻ có mắc bệnh gì và có dùng thuốc gì không ? .
Bảng hướng dẫn theo dõi thính giác trẻ .
| Tuổi | Tiếng nói trẻ bình thường | Thính giác nghe-
hiểu trẻ bình thường |
Tình huống trẻ điếc nặng | Các phát hiện đơn
giản |
| 1 tháng | Phản ứng với
tiếng động mạnh |
Gây tiếng động mạnh
thử phản ứng trẻ |
||
| (ề )-(à) | Không có biểu hiện
gì |
|||
| 2- 5 tháng | Tiếng động quen thuộc | Không có | ||
| 6 tháng | Tiếng động quen thuộc | Dù điếc nặng trẻ vẫn (ề)- (à) biẻu hiện bên ngoài dễ nhầm lẫn | ||
| 12- | ||||
| tháng | Hiểu một vài từ cụ thể | Trẻ trở nên yên lặng
– Hiểu nhờ nhìn mặt – Không quan tâm đến thế giới âm thanh
|
Không có phản ứng với tiếng động quen thuộc . thăm dò bằng các đồ chơi phát âm ( chuông , lục lạc,
còi) tiếng động quen
|
|
| Nói một vài từ | ||||
| 18- tháng | ||||
| 24 tháng | Hiểu nhiều từ thông dụng | Gây phản xạ quay đầu , khi có tiếng động . |
Hướng xử trí và giáo dục phục hồi chức năng .
- Đối với trẻ nghi bị điếc và nghễnh ngãng cần gửi đi khám chuyên khoa TMH. Để tìm ra cách xử trí phù hợp nhất .
- Khi đã biết trẻ bi nghễnh ngãng bố mẹ cần biết rõ là bệnh có thể chữa khỏi và trẻ sẽ phát triển bình thường . Cần đi khám chuyên khoa TMH để có hướng giải quyết .
- Nếu biết chắc trẻ bị điếc nặng bố mẹ có vai trò quan trọng bậc nhất trong giai đoạn đầu tiên của việc phục hồi chức năng cho trẻ .
- Cần cho trẻ đeo máy trợ thính sớm nếu có điều kiện .
- Duy trì và phát triển việc phát âm thanh cho trẻ .
- Tập cho trẻ lưu ý , quan tâm đến thế giới âm thanh.
- Khai thác các khả năng cảm thụ khác ( như thị giác , xúc giác ) thay thế phụ thêm cho thính giác .
- Phát triển nhu cầu giao tiếp của trẻ.
- Phát triển khả năng đọc hình miệng . Cần liên hệ với chuyên khoa TMH hoặc trường đặc biệt dạy trẻ điếc câm . Để có pháp phục hồi chức năng cho trẻ.
Phòng bệnh :
- Giải thích cho các cặp vợ chồng đang độ tuổi sinh đẻ biết tránh các nguy cơ gây điếc cho trẻ (xem mục nguyên nhân ).
- Lưu tâm thăm khám cho trẻ có nhiều nguy cơ và hướng dẫn cho các gia đình tự phát hiện điếc và nghễnh ngãng cho con em mình .