Sốt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ – Nguyên nhân, hướng xử lý

Sốt – hiện tượng tăng nhiệt độ cơ thể – là một trong những hàng rào phòng thủ của cơ thể chống lại sự tấn công từ bên ngoài, như nhiễm trùng chẳng hạn. Hiếm gặp hơn, sốt có thể là dấu hiệu của một sự đe dọa từ bên trong, như rối loạn tự miễn dịch. Nhiệt độ bình thường không phải là một con số duy nhất; nó là một dây số: từ 36°c tới 37,9°c. Nó cũng thay đổi tuỳ theo thời gian trong ngày và độ tuổi, sức khỏe tổng quát và hoạt động thể chất của trẻ. Một trận ốm nhẹ có thể đẩy nhiệt độ lên một nấc, nhưng các bác sĩ nhi sẽ không coi đó là sốt trừ khi nhiệt độ tăng lên tới 38°c hoặc cao hơn.

Hầu hết các cơn sốt đều do các căn bệnh không nguy hiểm gây ra, nhưng sốt ở trẻ nhỏ hơn 3 tháng tuổi hoặc trẻ có bệnh (như thiếu máu hồng cầu lưỡi liềm hoặc suy giảm miễn dịch) nên được chú ý kịp thời. Với phần lớn trẻ, bản thân cơn sốt không nguy hiểm. Ở một số trẻ dưới 6 tuổi, sốt có thể gây co giật mà có thể đáng sợ với cha mẹ, nhưng lại thường không dẫn tới những vấn đề nghiêm trọng; tuy nhiên, bác sĩ nhi nên khám cho bé sau lần co giật do sốt đầu tiên để đảm bảo nguyên nhân không phải là một căn bệnh nguy hiểm hơn. Nếu bé có xu hướng hay bị co giật do sốt, nên đưa bé đi khám nếu có từ hai cơn co giật trở lên trong vòng 24 giờ, nếu bé có thêm các triệu chứng khác nữa, hoặc nếu bé không trở lại bình thường trong vòng hai tiếng sau một cơn co giật. Trẻ thường hết co giật do sốt khi được khoảng 6 tuổi.

Cho bé uống acetaminophen hoặc ibuprofen để giảm nhiệt độ có thể khiến bé dễ chịu hơn, giúp bé nghỉ ngơi thoải mái và tránh mất nước, nhưng những loại thuốc này không thay đổi diễn biến của cơn bệnh.

Gọi bác sĩ nhi nếu con bạn:

• Mới 3 tháng tuổi hoặc nhỏ hơn
• Có vẻ ốm và uể oải bất thường hoặc đau đẩu trầm trọng, bất kể ở tuổi nào
• vẫn có vẻ ốm sau khi nhiệt độ đã giảm
• Bị mê sảng hoặc ảo giác
• Không chịu uống gì
• Bị một rối loạn hệ thống miễn dịch hoặc phương pháp điều trị ức chế miễn dịch
• Đã đi ra nước ngoài cùng gia đình trong 8 tuần trước đó.

CẢNH BÁO!

Đừng dùng acetaminophen quá liều bác sĩ khuyên bằng cách cho bé uống thuốc cảm cũng có chứa acetaminophen. Đừng cho trẻ dưới 3 tháng tuổi uống acetaminophen hay các thuốc khác mà không có lời khuyên của bác sĩ. Trừ khi có ý kiến của bác sĩ, đừng cho bé uống aspirin để giảm sốt. Dùng aspirin có thể làm tăng nguy cơ hội chứng Reye – một căn bệnh hiếm nhưng nghiêm trọng ảnh hưởng tới não và gan – theo sau nhiễm virus.

Sốt: Triệu chứng, không phải bệnh

Nhiều bậc phụ huynh rất căng thẳng khi con mình bị sốt. Trong thực tế, sốt là một triệu chứng, không phải một căn bệnh. Nhiệt độ cơ thể của chúng ta được kiểm soát bởi một phần của não gọi là vùng dưới đồi có chức năng cân bằng các tín hiệu từ các cơ quan cảm nhận nhiệt nóng và lạnh trong toàn bộ hệ thần kinh. Các tác nhân ảnh hưởng tới nhiệt độ bao gồm nhiễm trùng; các loại bệnh; chấn thương; viêm sưng, miễn dịch tự động và rối loạn các tuyến; các khối u. Nhiệt độ cũng tăng khi tập thể dục hoặc tiếp xúc lâu với nhiệt. Nhìn chung, nếu bé bị sốt nhẹ trong một hoặc hai ngày và nhỏ hơn 3 tháng tuổi, có vẻ khỏe mạnh và không có các triệu chứng khác thì không cần điều trị. Nếu bé vui vẻ, uống sữa và ngủ tốt thì hãy khoan cho bé uống thuốc giảm sốt. Nhưng bạn nên theo dõi sát sao và sẵn sàng gọi bác sĩ nhi trong trường hợp các triệu chứng mới xuất hiện hoặc nếu cơn sốt cao hơn 38,3°c trong hơn 48 tiếng.

Nhiều bác sĩ tin rằng sốt thực ra có thể rút ngắn quá trình nhiễm trùng bằng cách kích hoạt hệ miễn dịch. Tìm ra nguyên nhân sốt còn quan trọng hơn là loại bỏ nó.