Vôi hóa hạch nền là một tình trạng rất hiếm gặp, xảy ra khi canxi tích tụ trong não, thường là ở vùng hạch nền – phần não giúp kiểm soát chuyển động. Các phần khác của não cũng có thể bị ảnh hưởng.
Bạn có nhiều khả năng mắc vôi hóa hạch nền từ độ tuổi 30 đến 60, mặc dù nó có thể xảy ra ở bất kỳ thời điểm nào. Hầu hết những người phát triển tình trạng này đều có sức khỏe tốt trước khi phát hiện ra bệnh.
Tình trạng này không nên nhầm lẫn với bệnh vôi hóa hạch nền gia đình vô căn hoặc vôi hóa não nguyên phát di truyền, còn gọi là bệnh Fahr hoặc hội chứng Fahr. Như tên gọi, dạng vôi hóa hạch nền này là do di truyền, nhưng cũng hiếm gặp và nghiêm trọng hơn. Đây là một bệnh tiến triển và không có cách chữa trị.
Vôi hóa có thể xảy ra ở nhiều phần khác của não và thường là lành tính, không có triệu chứng và không liên quan đến bệnh Fahr.
Nguyên nhân
Vôi hóa hạch nền đôi khi xảy ra khi bạn già đi.
Sự tích tụ canxi ở hạch nền cũng có thể do nhiễm trùng, vấn đề về tuyến cận giáp, và các lý do khác.
Triệu chứng
Trong hầu hết các trường hợp, bạn có thể không có triệu chứng nào. Nhưng nếu có, thường có hai loại triệu chứng: liên quan đến vận động hoặc tâm thần. Các triệu chứng cụ thể phụ thuộc vào phần nào của não bị ảnh hưởng.
Triệu chứng vận động:
- Vụng về
- Đi lại không vững
- Nói chậm hơn bình thường hoặc líu lưỡi
- Khó nuốt
- Chuyển động tay hoặc chân không tự nguyện
- Cơ bắp bị co thắt
- Tay và chân cứng (gọi là tăng trương lực)
- Run, cứng cơ, khuôn mặt thiếu biểu cảm
Triệu chứng tâm thần:
- Khó tập trung
- Mất trí nhớ
- Thay đổi tâm trạng
- Loạn thần, mất liên hệ với thực tại
- Sa sút trí tuệ
Các triệu chứng khác:
- Mệt mỏi
- Đau nửa đầu
- Co giật
- Chóng mặt
- Mất kiểm soát tiểu tiện (gọi là tiểu không tự chủ)
- Bất lực
Chẩn đoán
Bác sĩ của bạn thường bắt đầu với các triệu chứng và tiền sử gia đình.
Chụp CT, kết hợp nhiều tia X để tạo ra hình ảnh chi tiết của các phần cơ thể, là xét nghiệm hình ảnh phổ biến nhất để phát hiện tình trạng này. Tuy nhiên, nếu có vôi hóa, họ không phải lúc nào cũng có thể xác định nguyên nhân có phải do bệnh hay không.
Các xét nghiệm hình ảnh như chụp cộng hưởng từ (MRI) và chụp X-quang cũng có thể cho thấy có sự tích tụ canxi trong não hay không.
Bác sĩ của bạn có thể làm các xét nghiệm nước tiểu và máu đặc biệt để loại trừ các vấn đề khác.
Xét nghiệm gen cũng có thể thực hiện nếu có những yếu tố khác liên quan đến bệnh.
Điều trị
Không có cách chữa trị, nhưng có phương pháp điều trị triệu chứng. Ví dụ, nếu bạn lo lắng hoặc trầm cảm, hãy đến gặp bác sĩ. Có các loại thuốc giúp điều chỉnh các vấn đề về tâm trạng.
Nếu bạn bị co giật, một số loại thuốc chống động kinh có thể giúp. Hoặc nếu bạn bị đau nửa đầu, bạn có thể dùng thuốc để phòng ngừa và điều trị.
Nếu bạn mắc tình trạng này, nên gặp bác sĩ hoặc chuyên gia hàng năm để kiểm tra xem bệnh có tiến triển hay thay đổi gì không.
