Thuốc chống trầm cảm là một loại thuốc được sử dụng để điều trị trầm cảm lâm sàng.
Chúng cũng có thể được sử dụng để điều trị một số tình trạng khác, bao gồm:
- Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD)
- Rối loạn lo âu tổng quát
- Rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD)
Thuốc chống trầm cảm đôi khi cũng được sử dụng để điều trị những người có cơn đau mãn tính.
Người ta cho rằng chúng hoạt động bằng cách tăng cường mức độ của các hóa chất trong não gọi là chất dẫn truyền thần kinh. Một số chất dẫn truyền thần kinh nhất định, như serotonin và noradrenaline, có liên quan đến tâm trạng và cảm xúc.
Chất dẫn truyền thần kinh cũng có thể ảnh hưởng đến các tín hiệu đau được gửi bởi các dây thần kinh, điều này có thể giải thích tại sao một số loại thuốc chống trầm cảm có thể giúp giảm cơn đau mãn tính.
Trong khi thuốc chống trầm cảm có thể điều trị triệu chứng trầm cảm, chúng không luôn giải quyết được nguyên nhân của nó. Đây là lý do tại sao chúng thường được sử dụng kết hợp với liệu pháp để điều trị trầm cảm nặng hoặc các tình trạng sức khỏe tâm thần khác.
Thuốc chống trầm cảm có hiệu quả như thế nào?
Nghiên cứu cho thấy rằng thuốc chống trầm cảm có thể hữu ích cho những người bị trầm cảm vừa phải hoặc nặng.
Chúng thường không được khuyến nghị cho trầm cảm nhẹ, trừ khi các phương pháp điều trị khác như liệu pháp nói không có tác dụng.
Liều lượng và thời gian điều trị
Thuốc chống trầm cảm thường được dùng dưới dạng viên nén. Khi được kê đơn, bạn sẽ bắt đầu với liều thấp nhất được cho là cần thiết để cải thiện triệu chứng của bạn.
Thuốc chống trầm cảm thường cần được uống trong 1 hoặc 2 tuần (không bỏ liều) trước khi cảm nhận được lợi ích. Điều quan trọng là không ngừng dùng thuốc nếu bạn gặp phải một số tác dụng phụ nhẹ ngay từ đầu, vì các tác dụng này thường nhanh chóng giảm đi.
Nếu bạn uống thuốc chống trầm cảm trong 4 tuần mà không cảm thấy có lợi ích nào, hãy nói chuyện với bác sĩ gia đình hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần. Họ có thể khuyên bạn tăng liều hoặc thử một loại thuốc khác.
Một đợt điều trị thường kéo dài ít nhất 6 tháng sau khi bạn bắt đầu cảm thấy tốt hơn. Một số người bị trầm cảm tái phát có thể được khuyên uống thuốc này vô thời hạn.
Tác dụng phụ
Các loại thuốc chống trầm cảm khác nhau có thể có một loạt tác dụng phụ khác nhau. Luôn kiểm tra tờ hướng dẫn đi kèm với thuốc của bạn để xem các tác dụng phụ có thể xảy ra.
Các tác dụng phụ phổ biến nhất của thuốc chống trầm cảm thường nhẹ. Tác dụng phụ nên cải thiện trong vài ngày hoặc vài tuần điều trị, khi cơ thể quen với thuốc.
Đọc thêm về:
- Các tác dụng phụ có thể xảy ra của thuốc chống trầm cảm
- Cảnh báo và tương tác của thuốc chống trầm cảm
Ngừng sử dụng thuốc chống trầm cảm
Hãy nói chuyện với bác sĩ trước khi bạn ngừng uống thuốc chống trầm cảm. Điều quan trọng là bạn không được ngừng sử dụng thuốc chống trầm cảm một cách đột ngột.
Khi bạn sẵn sàng ngừng thuốc chống trầm cảm, bác sĩ của bạn có thể sẽ khuyên bạn giảm liều dần dần trong vài tuần – hoặc lâu hơn, nếu bạn đã dùng thuốc trong thời gian dài.
Điều này nhằm giúp ngăn ngừa bất kỳ triệu chứng cai nào mà bạn có thể gặp phải khi ngừng thuốc.
Đọc thêm về việc ngừng hoặc bỏ thuốc chống trầm cảm.
Các loại thuốc chống trầm cảm
Có một số loại thuốc chống trầm cảm khác nhau.
Chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRIs)
SSRIs là loại thuốc chống trầm cảm được kê đơn phổ biến nhất. Chúng thường được ưa chuộng hơn các loại thuốc chống trầm cảm khác, vì chúng gây ra ít tác dụng phụ hơn. Một lần quá liều cũng ít có khả năng gây nghiêm trọng.
Fluoxetine có lẽ là SSRI nổi tiếng nhất (được bán dưới tên thương hiệu Prozac). Các loại SSRI khác bao gồm citalopram (Cipramil), escitalopram (Cipralex), paroxetine (Seroxat) và sertraline (Lustral).
Chất ức chế tái hấp thu serotonin-noradrenaline (SNRIs)
SNRIs tương tự như SSRIs. Chúng được thiết kế để trở thành một loại thuốc chống trầm cảm hiệu quả hơn SSRIs. Tuy nhiên, bằng chứng cho thấy SNRIs hiệu quả hơn trong việc điều trị trầm cảm còn chưa chắc chắn. Dường như một số người phản ứng tốt hơn với SSRIs, trong khi những người khác phản ứng tốt hơn với SNRIs.
Ví dụ về SNRIs bao gồm duloxetine (Cymbalta và Yentreve) và venlafaxine (Efexor).
Chất ức chế noradrenaline và serotonin đặc hiệu (NASSAs)
NASSAs có thể hiệu quả đối với một số người không thể uống SSRIs. Tác dụng phụ của NASSAs tương tự như của SSRIs, nhưng chúng được cho là gây ra ít vấn đề về tình dục hơn. Tuy nhiên, chúng có thể cũng gây ra nhiều sự buồn ngủ hơn ngay từ đầu.
Chất NASSA chính được kê đơn ở Vương quốc Anh là mirtazapine (Zispin).
Thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCAs)
TCAs là một loại thuốc chống trầm cảm cũ hơn. Chúng không còn thường được khuyến nghị là phương pháp điều trị đầu tiên cho trầm cảm vì có thể nguy hiểm hơn nếu bị quá liều. Chúng cũng gây ra nhiều tác dụng phụ khó chịu hơn SSRIs và SNRIs.
Thỉnh thoảng có những ngoại lệ cho những người bị trầm cảm nặng không phản ứng với các phương pháp điều trị khác. TCAs cũng có thể được khuyên dùng cho các tình trạng sức khỏe tâm thần khác, như OCD và rối loạn lưỡng cực.
Ví dụ về TCAs bao gồm amitriptyline, clomipramine, dosulepin, imipramine, lofepramine và nortriptyline.
Một số loại TCAs, chẳng hạn như amitriptyline, cũng có thể được sử dụng để điều trị đau dây thần kinh mãn tính.
Chất đối kháng serotonin và ức chế tái hấp thu (SARIs)
SARIs không thường là lựa chọn đầu tiên cho thuốc chống trầm cảm, nhưng chúng có thể được kê đơn nếu các loại thuốc chống trầm cảm khác không có tác dụng hoặc đã gây ra tác dụng phụ.
Chất SARI chính được kê đơn ở Vương quốc Anh là trazodone (Molipaxin).
Chất ức chế monoamine oxidase (MAOIs)
MAOIs là một loại thuốc chống trầm cảm cũ hơn và hiếm khi được sử dụng hiện nay.
Chúng có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng, vì vậy chỉ nên được kê đơn bởi bác sĩ chuyên khoa.
Ví dụ về MAOIs bao gồm tranylcypromine, phenelzine và isocarboxazid.
Các phương pháp điều trị khác cho trầm cảm
Các phương pháp điều trị khác cho trầm cảm bao gồm các liệu pháp nói như liệu pháp hành vi nhận thức (CBT).
Người bị trầm cảm vừa phải đến nặng thường được điều trị bằng sự kết hợp giữa thuốc chống trầm cảm và CBT. Thuốc chống trầm cảm có tác dụng nhanh trong việc giảm triệu chứng, trong khi CBT cần thời gian để giải quyết nguyên nhân gây ra trầm cảm và cách vượt qua nó.
Tập thể dục thường xuyên cũng đã được chứng minh là hữu ích cho những người bị trầm cảm nhẹ.
