Viêm tai giữa cấp tính và mạn tính, Đông y gọi là nhĩ nùng, do phong nhiệt và nhiệt độc gây ra. Bệnh lúc đầu là cấp tính nếu không chữa cẩn thận trở nên mạn tính dễ tái phát.
Phân loại thể bệnh và cách chữa:
THỂ CẤP TÍNH
Do phong nhiệt, nhiệt độc xâm phạm vào can, đởm.
Triệu chứng: sốt, sợ lạnh, đau đầu, ù tai, đau trong tai, chảy mủ tai vàng đặc có dính máu, mạch huyền sác, rêu lưỡi vàng.
Phương pháp chữa: sơ phong thanh nhiệt hoặc trừ thấp nhiệt ở kinh can đởm.
Bài thuốc:
Bài 1: Sài hồ thanh can thang gia giảm:
Sài hồ 12g Bạc hà 6g
Long đởm thảo 12g Kim ngân hoa 20g
Hoàng cầm 12g Ngưu bàng tử 12g
Chi tử 12g
Nếu chảy máu và mủ thêm Sinh địa 16g, Đan bì 12g
Bài 2: Long đởm tả can thang gia giảm:
Long đởm thảo 12g Mộc thông 12g
Hoàng cầm 12g Sa tiền tử 12g
Chi tử 8g Trạch tả 12g
Đương quy 8g Sinh địa 12g
Cam thảo 4g
Nếu sốt cao, ra mủ đặc có máu, mặt đỏ, chất lưỡi đỏ thêm Kim ngân hoa 16g, Liên kiều 12g.
Nếu táo bón thêm Đại hoàng 6g
Nếu sốt ít, trong tai thấy đau tức nhiều, mủ ra ít thì bỏ Sinh địa, thêm Ý dĩ 16g, Thuyền thoái 6g, Thạch xương bồ 6g, Thương truật 6g.
THỂ MẠN TÍNH
Nếu có đợt cấp là do thấp nhiệt ở can kinh, nếu kéo dài không có sốt, đau là hư hoả ở thận, nếu bệnh kéo dài kèm theo triệu chứng về tiêu hoá như ăn kém, gầy, ỉa chảy là do ty hư thấp nhiệt.
- Can kinh thấp nhiệt
Đợt cấp của thể viêm tai giữa mạn tính.
Triệu chứng: tai đau nhức, mủ chảy đặc dính mùi hôi, lượng nhiều. Phương pháp chữa: thanh can lợi thấp.
Bài thuốc:
Long đởm tả can thang (như phần trên)
- Thể thận hư hay âm hư hoả viêm
Triệu chứng: mủ ra thường xuyên, mủ loãng, tai ù, tai nghe kém, hoa mắt chóng mặt, ngủ ít, lưng gối mỏi đau, rêu lưỡi ít, mạch tế sác.
Phương pháp chữa: dưỡng âm thanh nhiệt, bổ thận thông khiếu:
Bài thuốc:
Bài 1: Tri bá địa hoàng thang (hoàn):
Thục địa 12g Trạch tả 8g
Sinh phù 8g Đan bì 8g
Hoài sơn 16g Phục linh 8g
Tri mẫu 8g Hoàng bá 8g
Uống thuốc sắc ngày một thang, hoặc làm viên uống 1 ngày 18g chia làm 3 lần (uống kéo dài).
Bài 2: Đại bổ âm hoàn:
Hoàng bá 12g Thục địa 16g
Tri mẫu 12g Quy bản 16g
Uống thuốc sắc ngày một thang, hoặc làm viên uống một ngày 18g chia 3 lần (uống kéo dài).
- Thể tỳ hư
Gặp ở trẻ em bị viêm tai giữa mạn tính.
Triệu chứng: chảy mủ loãng kéo dài, sắc mặt vàng bủng, ăn kém chậm tiêu, đại tiện loãng, mệt mỏi, mạch hoãn nhược.
Phương pháp chữa: kiện tỳ hoá thấp.
Bài thuốc:
Bài 1: Thanh tỳ thang gia giảm:
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cam thảo 4g Phục linh 12g
Trần bì 6g
Tán bột ngày dùng 20g chia 3 lần uống.
Tại chỗ có thể dùng các thuốc bột sau:
Bài 1 :
Hoàng liên 16g Bằng sa 1,2g
Băng phiến 0,6g
Rửa sạch bằng nước muối, rắc bột ngày một lần.
Bài 2:
Phèn phi 16g Xác Rắn đốt tán nhỏ 4g
băng phiến 0,6g
Tán nhỏ, rắc ngày một lần, sau khi rửa tai bằng nước muối.
Châm cứu:
Ế phong, Thính hội, Thính cung; nếu nhiệt thêm: Hợp cốc, Phong trì; thận hư thêm Thận du; tỳ hư thêm Túc tam lý.
