Cây ngô thù thân gỗ cao 2,5-8m, phát triển nhiều cành, khi còn non có lông. Lá mọc đối, kép lông chim lẻ. Hoa vàng trắng, hoa cái lớn hơn hoa đực. Quả hình cầu dẹt, màu đỏ tím, được dùng làm thuốc chữa bệnh. Cây mọc nhiều ở vùng Hà Giang và một số nơi có vườn thuốc.
Theo Đông y, quả ngô thù có vị cay, đắng, tính nóng. Tác dụng trừ phong giảm đau, sát trùng, kích thích lợi tiểu, chữa ăn uống không tiêu, nôn mửa đau bụng, ỉa lỏng, cước khí mình tê đau, sưng lợi, lở ngứa. Liều dùng 4-6g cho thuốc sắc.
Thuốc ứng dụng từ quả ngô thù:
Bài 1. Thuốc chữa bệnh nôn mửa
+ Ngô thù 5g
+ Can khương (gừng khô) 2g
Cả hai thứ cho vào nồi cùng 400ml nước đun sôi kỹ, chắt lấy 150ml nước đặc. Người bệnh chia 3 lần uống trong ngày, vào lúc đói. Cần uống liền 3-5 ngày.
Bài 2. Thuốc chữa bụng sườn bị đau nhức
+ Ngô thù 30g
+ Hoàng liên 180g
Các vị thuốc tán bột mịn, dùng nước cháo loãng luyện viên bằng hạt đậu xanh đem phdi khô. Ngày uống 3 lần, trước bữa ăn, mỗi lần 10 viên với nước sôi. cần uống liền 5-7 ngày.
Bài 3. Thuốc chữa bệnh lưng gối mỏi yếu
+ Ngô thù 10g
+ Hoài sơn 15g
+ Kỷ tử 15g
+ Thục địa 20g
Các vị thuốc rửa sạch, cho vào nồi cùng 450ml nước đun kỹ, chắt lấy 180ml nước đặc. Người bệnh chia 3 lần uống hết trong ngày, trước bữa ăn. cần uống liền 11 ngày.
