Cây bưởi thuộc loại thân gỗ to, cao 8-12m, cành có gai dài 5-7cm. Lá đơn to, khi vò có mùi thơm. Hoa mọc thành chùm ở nách lá, có từ 7-10 hoa, màu trắng thơm. Quả to hình cầu, màu vàng hay hồng, có mùi thơm. Quả bưởi dùng để ăn khi chín và làm thuốc chữa bệnh.
Theo Đông y, vỏ quả bưởi có vị đắng cay, tính ấm. Tác dụng thông lợi, trừ đờm, ráo thấp, hòa quyết, giảm đau, tiêu phù thũng, tiêu báng.
Quả bưởi có vị chua, ngọt, tính lạnh, tác dụng chữa nôn khi mới có thai được 1-2 tháng, chữa biếng ăn, đau bụng, tích trệ ăn không tiêu, lợi mật, bổ thận, chống xuất huyết.
* Thuốc ứng dụng:
Bài 1. Thuốc chữa bệnh phù thũng
| + vỏ bưởi đào | 30g |
| + Mộc thông | 20g |
| + Bồ hóng | 10g |
| + Diêm tiêu | 12g |
| + Cỏ bấc | 20g |
Các thứ rửa sạch, cho vào nồi cùng 400ml nước, đun sôi kỹ, chắt lấy 180ml nước đặc. Người bệnh chia đều 2 lần uống hết trong ngày, vào lúc đói. Khi uống thuốc phải kiêng ăn mặn. Thời gian uống thuốc liên tục 11 ngày.
Bài 2. Thuốc chữa bệnh ho
+ Vỏ bưởi 30g
+ Đường phèn 30g
Cả hai thứ đem hấp cách thủy, chắt lấy nước chia 2 lần uống trong ngày, sau khi ăn. cần uống liền 3-5 ngày.
Bài 3. Thuốc chữa chứng nôn khi có thai
+ Tép bưởi 150g
+ Đường phèn 30g
Cả hai thứ cho vào bát, hấp cách thủy. Người bệnh chia đều uống ngày 3 lần, lúc đói. cần uống liền 3-5 ngày.
Bài 4. Chữa đầy bụng, ăn uống không tiêu, đau bụng
+ vỏ bưởi khô sao vàng 15g
+ Vỏ quýt sao thơm 15g
+ Gừng tươi 5g
Thuốc cho vào nồi thêm 500ml nước đun nhỏ lửa cho nhừ thuốc, khỉ còn 180ml nước thuốc chắt lấy nước, bỏ bã. Chia 3 lần uống trong ngày trước khi ăn. cần uống liền 5 ngày.
Bài 5. Chữa bệnh viêm loét dạ dày, hành tá tràng
Hạt bưởi cả vỏ 100g
Hạt bưởi rửa sạch, cho vào bình to miệng có nắp đậy, tiếp theo cho vào bình 200ml nước đun sôi, đậy kín, ủ nóng sau 120 phút chắt lấy nước bỏ bã. Cho bệnh nhân uống sau bữa ăn 120 phút. Cần uống từ 5-7 ngày.
Bài 6. Chữa bệnh đau dạ dày
+ Vỏ quả bưởi đào 100g
+ Lá chè dây 100g
+ Vỏ quýt 100g
Các vị thuốc sấy khô, tán nhỏ mịn. Người bệnh ngày uống 3 lần, mỗi lần 10g bột thuốc với nước sôi để nguội trước khi ăn. Cần uống hết lượng thuốc đã chế.
Lưu ý: Người suy nhược do gan rối loạn chức năng nhiệt nhiều không nên dùng bưởi.
