Diethylcarbamazepin
Notézine © (Specia).
Phân phối bởi phòng dược trung tâm các bệnh viện.
Chỉ định: dẫn xuất của piperazin được dùng làm thuốc diệt giun chỉ nhỏ trong bệnh giun chỉ Onchocerca:
Trong điều trị ở các liều khởi đầu thấp, dưới sự bảo trợ của steroid trước và sau khi cho dùng suramin, một thuốc diệt giun chỉ lớn, lúc đầu nhằm giảm lượng giun chỉ nhỏ và sau đó là diệt các giun chỉ còn sót.
Trong điều trị loại trừ với liều thấp gián đoạn, để bảo vệ thị giác và làm giảm chứng ngứa đồng thời giảm lượng giun chỉ nhỏ.
Liều dùng
Điều trị khỏi bệnh giun chỉ
Trước khi thực thi điều trị bằng suramin ở những người bị nhiễm nặng:
Lúc đầu 25mg rồi nhân đôi liều trong các ngày sau tới khi đạt 100mg, 2 lần mỗi ngày vào ngày thứ 4. Sau đó 200mg (45mg/kg) chia 2 lần, uống 5 đến 7 ngày, tới khi lượng giun chỉ nhỏ ở da giảm gần đến hết.
Một trị liệu với 80mg/kg dexamethason mỗi ngày được thực thi 2 ngày trước liều diethylcarbamazin đầu tiên nhằm tránh một phản ứng nặng do sự phá huỷ các giun chỉ nhỏ (phản ứng Mazzotti). Liều này phải được duy trì trong 5 ngày rồi sẽ giảm cẩn thận và từ từ.
Sau khi trị liệu bằng suramin:
200mg hàng ngày trong 3 ngày, lặp lại hàng tháng cho tới khi không còn phản ứng Mazzotti, hiếm khi cần đến steroid và khởi đầu với liều thấp ở những người đã điều trị trước bằng diethylcarbamazin.
ĐIỀU TRỊ GIẢM DẦN: cho một liều duy nhất 50 – 200mg hàng tháng sau một đợt trị liệu đầy đủ, có thể hầu như loại được hết các giun chỉ nhỏ ở da và mắt, có thê còn nhiều con cái mắn đẻ. Việc khám mắt định kỳ là cần thiết.
Chống chỉ định và thận trọng
Thuốc này luôn phải cho dùng dưới sự theo dõi y tế và các corticosteroid toàn thân chỉ được cho dùng trong bệnh viện hay trong trung tâm chuyên khoa.
Phụ nữ có thai không được điều trị; chỉ bắt đầu điều trị sau khi sinh đẻ.
Những người bị sốt rét phải được điều trị bệnh này trước; diethylcarbamazin có thể gây ra một cơn bệnh nặng.
Bệnh lao phổi và các chống chỉ định khác với điều trị bằng các steroid phải được loại trừ hay điều trị trước mọi việc dùng dexamethason hay corticoid khác.
Tác dụng phụ
Phản ứng Mazzotti: ngứa, phù ở vùng hông, nổi mề đay, sưng hạch ở bẹn, viêm kết mạc, sốt 38-40°C. Nhận thấy phản ứng này ở phần lớn mọi người, sau liều diethylcarbamazin đầu tiên, đó là do phân huỷ các giun chỉ nhỏ. Mức độ tùy thuộc liều dùng và lượng giun chỉ nhỏ.
Biến chứng về mắt:
Nếu các giun chỉ nhỏ có trong kết mạc, giác mạc hay tiền phòng, sẽ xuất hiện chảy nước mắt, sỢ sáng, viêm kết mạc và viêm mông mắt cấp.
Việc điều trị triệu chứng các tổn thương này có thể cần thiết để đề phòng tạo thành các vết dính.
Cho dùng kéo dài diethylcar- bamazin có thể dẫn đến các biến đổi viêm tiếp sau thoái hoá gai thị và võng mạc, thường gây ra giảm thị trường ngoại vi, co thị trường đồng tâm và mù về đêm.
Phản ứng toàn thân: buồn ngủ, hạ huyết áp tư thế, trụy mạch, suy hô hấp, chóng mặt, sốt, đau khốp, đau cơ và nhức đầu có thể xuất hiện.
Quá liều: Các tác dụng phụ liên quan liều dùng (buồn nôn, nôn, nhức đầu, chóng mặt và buồn ngủ) chỉ xuất hiện nếu liều hàng ngày vượt quá 30mg/kg.
Ivermectin
Mectizan © (M.S&D. Chibret)
Tính chất: chất thu được từ lên men canh thang vi nấm Streptomyces avermitilis có tác dụng trên giun chỉ nhỏ. Thời gian bán thải huyết thanh của ivermectin là 12 giờ và của các chất chuyển hoá là 3 ngày.
Chỉ định
Điều trị bệnh giun chỉ Onchocerca volvulus (bệnh mù ở sống).
Điều trị bệnh giun lươn và thể giun bò ở da và ruột.
Liều dùng
Uống lúc đói liều duy nhất 150pg/kg.
Một liều duy nhất invermectin giết dần các giun chỉ nhỏ.
Chống chỉ định
Đã bị mẫn cảm với ivermectin.
Trẻ em dưới 5 tuổi.
Có thai (tác dụng gây quái thai lên một số chủng động vật) và khi cho con bú (chuyển qua sữa mẹ).
Tác dụng phụ
Phản ứng Mazzotti do sự phân giải các giun chỉ nhỏ: ngứa, phù, mẩn da, đau khốpi đau cơ, sốt, nhức đầu, sưng nhiều hạch, đôi khi hạ huyết áp; phản ứng là ít thấy và nặng chỉ với diethylcarbamazin; tuy thế, những người bị nặng, phản ứng Mazzotti hay xảy ra và có thể cần cho dùng thuốc kháng histamin hay trong các thể nặng, phải dùng tối corticoid bằng đường tĩnh mạch.
Các tác dụng lên mắt: cảm giác bất thường ở mắt, phù mi, viêm màng mạch nho sau viêm kết mạc, viêm giác mạc, viêm võng mạc – hắc mạc.
Các phản ứng này giảm nhẹ đi bằng corticoid.
Hạ huyết áp, tăng bạch cầu ưa eosin, tăng transaminase.
