Nguyên nhân
Đây là hiện tượng các cơ bắp ở tay, ở chân hoặc ở cả tay – chân không còn duy trì được chức năng của mình nữa. Nếu chỉ ở một bên thường được dân gian gọi là: bán thân bất toại. Nếu ở bên phải thường có kèm theo rối loạn về nói – hiểu.
Sức lực của cơ bắp và sự hoạt động của chân tay phụ thuộc vào một chuỗi các tế bào thần kinh xuất phát từ não để đi tới các cơ bắp. Các hiệu lệnh được phát ra từ vỏ não ở vùng trán. Các tế bào thần kinh điều khiển các hoạt động của đầu và 2 tay là loại tế bào rất phát triển. Suốt dọc cột sống có nhiều trạm để các tế bào chuyển tiếp các tín hiệu cho nhau, cho tới khi đến các cơ bắp.
Nếu não bị tổn thương (do khối u, tai biến mạch máu,) thì một bên cơ thể sẽ bị liệt. Bị tổn thương bên trái não thì bị liệt cơ thể bên phải và ngược lại, tổn thương bên phải thì liệt bên trái. Não bị tổn thương càng nặng thì tình trạng liệt càng trầm trọng. Bị tổn thương ở phần trên cột sống, ở cổ sẽ dẫn tới hiện tượng liệt cả tứ chi. Bị tổn thương cột sống ở lưng sẽ gây ra liệt 2 chân và thường làm rối loạn việc tiểu tiện và đại tiện. Sự tổn thương ở hệ thần kinh ngoại biên có thể chỉ gây ra hiện tượng liệt ở một chi. Các cơ bắp bị tổn thương cũng có thể dẫn tới sự tê liệt.
Triệu chứng
Một khi não đã bị tổn thương thì hiện tượng liệt tay, chân là việc ắt phải xảy ra. Bệnh nhân không cử động được một bên tay, chân (khác bên với bán cầu não bị tổn thương) và thường kèm theo cả hiện tượng liệt mặt.
Trường hợp nhẹ, bệnh nhân còn hơi cử động được chân, tay bên bị liệt nhưng sức lực ở bên này kém hẳn so với bên kia. Cũng có trường hợp nhẹ hơn, bệnh nhân chỉ bị liệt một tay hoặc một chân thôi. Bi chấn thương nặng ở cột sống có thể làm cho cả 2 chân bị liệt.
ở đàn ông, dương vật có thể vẫn còn khả năng cương cứng nhưng thường bị rối loạn về tiểu tiện và đại tiện, không tự chủ được nữa. Hiện tượng chỉ có một chi bị liệt có thể do có một dây thần kinh hoặc gốc một dây thần kinh bị tổn thương ở đoạn vừa ra khỏi tủy sống. Sự rối loạn về việc nói và nuốt thường do những khuyết tật bẩm sinh.
Cần phải làm gì
Hiện tượng bị liệt đột ngột, dù nhẹ, cũng cần phải tới bác sĩ để khám bệnh ngay. Đôi khi, sự rối loạn nhẹ này lại là biểu hiện của hiện tượng tắc nghẽn mạch máu não, bởi vậy phải tới bác sĩ ngay. Nếu bệnh nhân bị sặc khi uống nước, cần ngưng không cho uống tiếp để bác sĩ xác định xem có bị chứng nuốt sai đường không.
Chẩn đoán và điều trị
Dù bị liệt nhẹ hay nặng, bác sĩ cũng sẽ đo huyết áp và X-quang não để xem xét toàn bộ não.
Bác sĩ có thể yêu cầu làm thêm một số xét nghiệm sau: Chụp X-quang sọ não và cột sống, chụp scanner 3 chiều sọ, não; thử máu, siêu âm các mạch cổ. Đôi khi phải chọc cột sống để lấy dịch tủy, dùng dòng điện thử phản ứng dây thần kinh, cơ bắp
Việc phục hồi chức năng của não có được hoàn toàn hay không phụ thuộc vào vị trí ở não và diện tích não bị tổn thương. Hiện tượng bị liệt có thể do một số nguyên nhân sau:
- Bị chấn thương ở sọ não gây xuất huyết, tụ máu ở não, hoặc ở cột sống làm giập, gãy hoặc tụ máu ở cột sống.
- Hiện tượng bị liệt ở người trên 50 tuổi thường do tai biến mạch máu não, tắc mạch, xuất huyết, tụ máu ở não.
- ở người trẻ, thường do tắc mạch não. Vật cản có thể đến não từ tim, từ một mạch máu, từ một điểm tụ máu.
- Hiện tượng liệt các dây thần kinh ngoại biên có thể do virus, do bị ngộ độc rượu hoặc chất kích thích khác, do bị căng thẳng thần kinh, do vẩy trong máu. Ở lớp người trẻ, hiện tượng này thường làm cho phần vỏ các dây thần kinh bị suy thoái dẫn tới sự tê liệt trong thời gian ngắn hoặc các giác quan bị rối loạn, kém nhạy cảm.
Làm ơn cho tôi hỏi tôi vẫn đi lại bình thường nhưng khi đứng lên ngôi xuống thì không thể. Khi ngồi xuống tôi không thể đứng lên được chân tay đều không có cảm giác không có 1 chút sức lực nào. Cho hỏi đo là bị bệnh gì và tôi phải làm như thế nào để chữa.
Tôi, sau khi điều trị xong dạ dày thì bị yếu mỏi 2 chân, bước lên bậc rất khó, xuống bậc nếu sơ sẩy có thể bị té nhào do không điều chỉ vững được. Trước đó gần năm, tôi đã bị bại ngón giữa tay trái không làm chủ được. Gần đây lại bị co rút, lúc thì ngón giữa lúc thì ngón cái bên tay trái, khi bị co rút kèm theo lõm ở trên cổ tay và đau ở phần cơ trên cánh tay. Mới đi khám ở y học cổ truyền của trung tâm y tế huyện Bảo Lâm, tỉnh Lâm đồng, sau khi tôi trình bày và bắt mạch, BS bảo tôi bị thoái hóa cột sống và đốt sống cổ. Riêng tôi tự nghĩ là đã bị một tai biến nhẹ nào đấy. Vậy, tôi muốn hỏi tôi bị bệnh gì và cách chữa trị ?
Sau khi y học cổ truyền Bảo Lâm châm cứu ở 2 đầu gối liền xuống 2 mu bàn chân và cách tay trái và 2 thang thuốc trong 2 ngày thì, không thấy bệnh thuyên giảm mà còn ngồi xuống đứng lên khó khăn hơn, yếu mỏi hơn. Vậy làm ơn cho tôi biết mình bị bệnh gì và nguyên nhân cùng với cách chữa trị. Xin cảm ơn.
Chào bạn, khi có cảm giác yếu mỏi 2 chân lên bậc khó khăn bác sĩ sẽ khám tình trạng yếu cơ của bạn, xem có liệt hay không, độ mấy? qua đó đưa ra các chẩn đoán, nhưng theo tôi bạn mới điều trị 2 ngày nên chưa thể đưa ra kết luận về hiệu quả điều trị. Bạn nên tiếp tục điều trị, nếu sau 1 đợt không tiến triển bạn có thể tìm đến khám tại cơ sở y tế chuyên về thần kinh.
Chào BS ạ. A trai cháu bị ngã chân thương sọ não nặng. Tôn thương nặng ạ. Dc hơn 3 tháng rồi ạ mới chỉ mở dc mắt..Con ăn vẫn qua xông ạ. Thở bằng mở khí quản. Nhưng đợt này a trai cháu co chân tay cứng lại. Mỗi lần như vây là bên não bị lõm nó lại phồng lên ạ. BS cho cháu hỏi có loại thuốc nào làm đỡ đau day thân kinh đấy ko ạ.
Chào Bs. E có một người bạn khoản 27 tuổi. Bạn ấy có một chứn bệnh lạ lắm. Khoảng chừng 1 tháng hay nửa tháng là bẹnh một lần. Một lần bệnh là tay chân rui cả người như bị liệt, không cử động được. Khoảng tầm 3 đến 4 ngày la hết và đi lai bình thường. Lúc mới phát bệnh thì thấy mỏi 2chân, sau đó dần dần đến cả người và 2 tay. Trong thời gian bệnh thì không đuọc an j hết. Ăn là ối ra hết. Hỏi ra thì bạn đó nói là bệnh gia truyền. Gọi là ” bệnh quều” gì đó. Chữa không hết. Để vậy 3ngày là khỏi bệnh. Z Bs cho e hỏi là benh đó co thẻ trị được không.
Dạ cho con hỏi . Bị liệt một tay do bị căng thẳng thần kinh ở tuổi 19 thì có chửa khỏi hoàn toàn được không ạ. Có để lại duy chứng gì về sau không ạ. Con cảm ơn ạ
Dạ con hỏi tay phải em gái con liệt mà vẫn còn cử động được có để di chứng lâu dài không
Dạ cho con hỏi?năm nay con 26 tuổi ở huyện krong năng tỉnh đăk lăk.
Con thường có triệu chứng đau ở sau gáy lên tới đỉnh đầu,mà là rất đau,đến nỗi con phải ôm lấy đầu thật chặt rồi một lúc mới hết.Hiện tượng này cũng thường xảy ra nhưng ko lien tục và nhiều lúc còn có cảm giác ở đầu lưỡi bị cứng lại kg thể nói đc.
Đến bây giờ thì tay chân của con có cảm giác là bị tê liệt từ bắp tay,bắp chân xuống.
Như vậy cho con hỏi bác sĩ là con đang bị mắc triệu chứng j ạ.
Con rất mong được câu trả lời của bác sĩ.
Con xin trân thành cảm ơn ạ.
tôi năm nay 30 tuổi. năm 17 18 tuổi gì đó tôi bị yếu cái chân phải. năm 24 tuổi thì cái tay trái lại bị yếu. lúc mới bị thì cử động rất khó khăn nhưng bây giờ thì nó vẫn yếu nhưng đỡ hơn lúc mới bị. tôi bị mù bẫm sinh. trước đây tôi nhắm hướng thẳng và giữ thăng bằng tốt hơn bây giờ nhiều. tôi đọc trên mạng thấy bệnh của mình giống như là bị thoái hóa tiểu não vậy. bây giờ tôi rất lo lắng. tôi kết hôn vào năm rồi không biết có con nó có thể bị duy truyền không nữa. vậy bác sĩ xin cho tôi hỏi tôi nên khám ở đâu thì tốt nhất. nay tôi đang ở TP. HCM
Chào bác sĩ cho cháu hỏi ck cháu bị tai nạn hiện tai sọ não không sao nhưng chân phải kg cử động như bình thường được chỉ có cảm giác nhưng kg đi lại được cho cháu hỏi có bị gì kg ạ
môt ngươi bi bênh liet hai chân .co phuong phap nao chua tri tot nhat ko ak ?
mot nguoi bi benh liet hai chan .Phuong phap gi chua benh tot ko ak.
Lâu lâu em thường bị liệt tay và chân,đứng lên ko nổi,trong thời gian khoảng vài tiếng là hết, bác sĩ giúp em dùm,09079855xx
Cháu chào Bác sĩ, chau năm nay 30 ttuổ, vào 3/2011 cháu bị tại tụ máu não nên cháu phải ghép sọ não thất và dẫn lưu não thất ổ bung.Di chứng là cháu bị động kinh, bị yếu tay và chân bên trái, cháu vẫn đi được nhưng đi tập tễnh, tay thì cháu vẫn có thể cử động vung vẩy ttrên cánh tay và co duỗi được nhưng ngón tay khó cử động khó, cháu còn bị run giật và co cơ nên đùi trái của cháu bị teo. Trên đây là trạng thái bệnh của cháu. Cháu rất mong được Bác sĩ tư vấn hỗ trợ để giúp cháu có sức khỏe tốt hơn. Cháu chân thành cảm ơn Bác sĩ nhiều ạ!