Khoa học về việc gãi ngứa
Khi bạn bị ngứa, chắc chắn bạn muốn gãi. Nhưng dù đó là do muỗi đốt, thủy đậu, hay các vấn đề da mạn tính như bệnh chàm, sự nhẹ nhõm từ việc gãi chỉ là tạm thời. Và nếu gãi quá nhiều, vấn đề có thể trở nên tồi tệ hơn.
Các cơ, khớp và cơ quan của bạn có thể bị đau. Nhưng da là phần duy nhất trên cơ thể có thể cảm nhận cả đau và ngứa.
Ngứa có thể được kích hoạt bởi yếu tố bên ngoài, như cây thường xuân độc, hoặc từ yếu tố bên trong cơ thể, như bệnh vảy nến hoặc dị ứng.
Mặc dù cảm giác gãi ngứa thật dễ chịu, việc gãi thực sự gây ra cảm giác đau nhẹ trên da. Các tế bào thần kinh báo cho não biết có thứ gì đó gây đau, và điều này làm bạn tạm quên đi cảm giác ngứa. Nó có thể khiến bạn cảm thấy thoải mái trong chốc lát, nhưng 1 trong 5 người cho biết việc gãi khiến họ bị ngứa ở nơi khác trên cơ thể.
Đôi khi, cơn đau từ việc gãi khiến cơ thể giải phóng serotonin, một chất hóa học chống đau. Nhưng serotonin có thể làm cho cảm giác ngứa trở nên tồi tệ hơn.
Đó là lý do tại sao càng gãi, bạn càng ngứa. Và càng ngứa, bạn càng gãi. Vòng lặp này có thể rất khó phá vỡ, đặc biệt nếu bạn bị ngứa nghiêm trọng.
Các loại ngứa khác nhau
Không phải tất cả các cơn ngứa đều giống nhau. Nhiều trường hợp ngứa xảy ra khi cơ thể phản ứng với phấn hoa, hạt và các chất gây dị ứng khác — hệ miễn dịch của bạn tạo ra một hóa chất gọi là histamine. Một số trường hợp khác là do vấn đề về hệ thần kinh, như bệnh zona hoặc đột quỵ. Với những trường hợp này, bạn có thể cảm thấy tê hoặc ngứa ran cùng với cơn ngứa.
Nếu bạn bị bệnh vảy nến, cảm giác ngứa có thể giống như bị bỏng. Một số người so sánh nó với việc bị kiến lửa tấn công. Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc trị sốt rét, có thể gây ngứa đau trên toàn bộ cơ thể.
Dù nguyên nhân là gì, điều quan trọng là không nên gãi quá nhiều. Việc này có thể dẫn đến tổn thương da, nhiễm trùng và sẹo. Nó cũng có thể khiến bạn lo lắng và căng thẳng.
Mẹo khi bạn bị ngứa
Nếu bạn không thể chịu nổi và phải gãi, hãy cố gắng không sử dụng móng tay. Thay vào đó, hãy chà, vỗ nhẹ, gõ, hoặc giữ chặt khu vực bị ngứa. Bạn cũng có thể nhẹ nhàng véo da.
Việc giữ móng tay ngắn có thể giúp bạn ít có khả năng làm tổn thương da nếu bạn gãi. Bạn cũng có thể thử đeo găng tay khi đi ngủ để bảo vệ da trong lúc ngủ.
Hãy thử một số cách khác để kiềm chế cơn ngứa:
- Tránh các “tác nhân gây ngứa”. Dù đó là áo len len, phòng quá nóng, hay một loại sản phẩm tẩy rửa nào đó, hãy biết những gì làm kích thích da của bạn và tránh xa chúng.
- Làm mát. Một chiếc khăn ướt hoặc tắm lạnh có thể giúp giảm ngứa.
- Chăm sóc da. Da khô sẽ làm cơn ngứa tồi tệ hơn. Đừng tắm nước nóng lâu hoặc ngâm mình quá lâu. Hãy sử dụng sữa tắm dưỡng ẩm không mùi và tránh các sản phẩm có hương thơm.
- Thoa kem dưỡng da. Ít nhất một lần mỗi ngày, hãy sử dụng kem dưỡng ẩm để làm dịu làn da ngứa của bạn. Bác sĩ có thể khuyên bạn dùng loại có chứa menthol hoặc calamine để làm mát da.
- Hỏi ý kiến bác sĩ. Nếu các loại kem không kê đơn không có tác dụng, hãy hỏi về các loại thuốc theo toa. Chẳng hạn, corticosteroid có thể giúp giảm ngứa do bệnh chàm và bệnh vảy nến. Nếu ngứa do đau thần kinh, như trong trường hợp bị đa xơ cứng, thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc chống co giật có thể hiệu quả.
- Cẩn thận với nhiễm trùng. Gọi cho bác sĩ nếu da của bạn nhạy cảm khi chạm vào, bắt đầu có mùi, hoặc tiết mủ
