1. Định nghĩa:

Hôn mê gan là rối loạn chức năng thần kinh – tâm thần do suy gan, là biến chứng quan trọng và nặng nề của tình trạng suy gan nặng, hoặc sau những phẫu thuật cửa-chủ ở bệnh nhân xơ gan. Hôn mê gan thường là giai đoạn cuối cùng của suy gan dễ dẫn đến tử vong.

2. Chẩn đoán:

Lâm sàng:

Xuất huyết tiêu hóa, nhiễm trùng dịch cổ trường thường là các nguyên nhân khởi phát tình trạng hôn mê gan.
Biểu hiện rối loạn tâm thần và thần kinh.
Đánh giá mức độ hôn mê theo thang điểm Glassgow.
Rối loạn nhịp thở, hơi thở có mùi táo thối.

5 giai đoạn hôn mê của Morgan (1987)

GĐ Tr/chứng	0	1	2	3	4
Tình trạng tinh thần	Bình thường	Quá vui, lo lắng, giảm chú ý	Mất phương hướng, rối loạn cư xử, quá buồn	Lơ mơ, lẫn lộn, chậm chạp	Hôn mê
Flapping tremor	(-)	Hiếm	Ít, không đều	Thường có	Luôn luôn có
Nối số	<30	31 – 50	51 – 80	81 – 120	>120
NH₃ máu động mạch (mg/l)	<60	61 – 100	101 – 150	151 – 200	> 200

Xét nghiệm:

Các xét nghiệm loại trừ nguyên nhân hôn mê khác: Điện não đồ, MRI sọ não.
Các xét nghiệm đánh giá chức năng gan.

Chẩn đoán xác định:

Dựa trên lâm sàng và xét nghiệm.

Chẩn đoán phân biệt:

Tai biến mạch não.
Alzheimer, Parkjinson, động kinh.

III. Điều trị:

Nguyên tắc điều trị:

Điều trị sớm kết hợp điều trị nguyên nhân gây khởi phát hôn mê gan.

Thuốc:

Tìm nguyên nhân khởi phát hôn mê gan xử trí nguyên nhân.
Chế độ ăn giảm protid tăng chất xơ. Lượng protein đưa vào < 1g/kg/ngày
Vitamin nhóm B đường tiêm
Kháng sinh đường ruột: Ciprobay 500mg ´ 2 lần /ngày hoặc Neomycin hoặc Flagyl
Lactulose: uống hoặc cho qua sonde 5 – 10 g / 24 giờ hoặc thụt tháo
Dung dịch acid amin phân nhánh: Morihepamin, AminoNhepa 500 / 24 giờ
Ornicetil: dùng loại ống 5g truyền tĩnh mạch 10 – 20 g/ 24 giờ

Điều trị duy trì:

Phòng tránh xuất huyết tiêu hóa, nhiễm trùng dịch cổ trướng.
Chế độ ăn giảm protid tăng chất xơ.
Lactulose

IV. Theo dõi và tái khám:

Chỉ số theo dõi:

Các xét nghiệm đánh giá chức năng gan.
Tinh thần, số lượng nước tiểu, cổ trướng.

Tái khám: 1 – 4 tuần.

ĐIỀU TRỊ XƠ GAN CÓ TIỀN HÔN MÊ GAN – HÔN MÊ GAN