Chẩn đoán và điều trị đái tháo nhạt ở trẻ em

Đái tháo nhạt là một bệnh do nước không thể tái hấp thu được ở ống thận, nguyên nhân do thiếu hụt tuyệt đối hoặc tương đối hormon chống bài niệu (ADH) vì thương tổn trung tâm thần kinh vùng dưới đồi – thuỳ sau tuyến yên. Bệnh có thể gặp ở bất kỳ lứa tuổi nào.

CHẨN ĐOÁN

Dựa vào đặc điểm lâm sàng và xét nghiệm sau:

Lâm sàng

Thường khác nhau theo tuổi.

• Đái nhiều: trẻ đột ngột đái nhiều, trẻ nhỏ 1-2 lít, trẻ lớn 4-10 lít hoặc hơn thế mỗi ngày. Nước tiểu loãng, trong; trẻ thường đái dầm. Số lượng nước tiểu > 4ml/kg/giờ.
• Uống nhiều: trẻ rất khát, uống nhiều gần như số lượng nước đã đái, da xanh khô, ít ra mồ hôi, biếng ăn, mất ngủ. Trẻ chậm lớn, không tăng cân, nếu không cung cấp nước đầy đủ có thể gây mất nước nặng, rối loạn điện giải, sốt không rõ nguyên nhân. Số lượng nước uống tương đương số lượng nước tiểu.
• Ngoài các triệu chứng trên còn có thể thấy các triệu chứng của các tổn thương gây ra bệnh như triệu chứng thần kinh và các triệu chứng nội tiết

Xét nghiệm

Tỷ trọng nước tiểu thấp < 1,005.

Áp lực thẩm thấu nước tiểu thấp: 50-100mosm/kg H₂0 (200mosm/kg H₂0).

Áp lực thẩm thấu máu bình thường hoặc tăng.

Tỷ lệ áp lực thẩm thấu nước tiểu/áp lực thẩm thấu máu < 1.

Hệ số thanh thải nước tự do [Cel = V – (UV/P) dương tính].

Định lượng hormon chống bài niệu giảm rõ rệt (< 0,5pg/ml).

Nghiệm pháp vasopressin dương tính.

CTM có thể biểu hiện cô đặc máu.

Điện giải đồ thấy natri và clo tăng hoặc giảm.

ĐIỀU TRỊ

Điều trị nguyên nhân

Tuỳ theo từng trường hợp mà điều trị.

Điều trị triệu chứng

Tinh chất thuỳ sau tuyến yên

Hypantin (Glanknitrin): 1 – 5đv/ngày.

Tamat vasopressin (Ritocrin) 2 – 5đv/ngày. Cách 2-3 ngày tiêm 1 lần.

DDAVP (Desamino 8 D Arginin Vasopressin) Minirin 0,05-0,30ml/lần, ngày 1-2 lần (lml=0,10mg Desmopressin).

Các thuốc khác

Chlopropamid (Diabinese) 2 – 6mg/kg/ngày, chia làm 2-3 lần.

Clofibral: 15 – 25mg/kg/ngày.

Carbamazepin (Tegretol): 10 – 20mg/kg/ngày, ít dùng cho trẻ em.

Chlorothiazid (Thiazid): 0,25 – 0,50g/ngày.

Chế độ ăn

Đối với trẻ em nhất là trẻ nhỏ cần cho uống nước đầy đủ, uống tự do theo nhu cầu của trẻ. Cho trẻ em ăn ít chất cặn dư thẩm thấu.