Bệnh Spru Giảm Gammaglobulin Huyết
Định nghĩa
thể bệnh spru miễn dịch (cũng như trường hợp bệnh tạng), nhưng kết hợp với giảm gammaglobulin huyết.
Căn nguyên
Chưa rõ. Giảm gammaglobulin huyết có thể là bẩm sinh hoặc mắc phải.
Triệu chứng
Những rối loạn đường ruột và chứng phân có mỡ có thể biểu hiện sớm, ngay từ lúc còn nhỏ tuổi, hoặc muộn hơn, khi tới tuổi trưởng thành. Đôi khi các biểu hiện này xảy ra trước chứng giảm gammaglobulin huyết. Đôi khi phát hiện thấy tăng sản ở các hạch bạch huyết. Thường hay bị bội nhiễm bởi Giardia lamblia, hoặc các vi khuẩn yếm khí (kỵ khí) sinh sản cực mạnh một cách bất thường trong tiểu tràng. Xét nghiệm điện di protein máu cho thấy giảm các immunoglobulin (globulin miễn dịch) IgA, IgM, và đôi khi cả IgG.
Xét nghiệm bổ sung
Sinh thiết niêm mạc tiểu tràng qua đường miệng cho thấy hình ảnh vi thể giống với hình ảnh vi thể của bệnh tạng.
Điều trị
Corticoid liều thông dụng, truyền gammaglobulin. Điều trị tình trạng vi khuẩn sinh sản mạnh trong tiểu tràng nếu xảy ra bằng thuốc kháng sinh phổ rộng và điều trị bệnh do lamblia bằng metronidazol.
Bệnh Spru nhiệt đới
Tên khác: bệnh spru nhiễm khuẩn, bệnh ỉa chảy nhiệt đới.
Định nghĩa
Hội chứng kém hấp thu xảy ra ở những xứ nhiệt đới và á nhiệt đới mà nguyên nhân là do teo nhung mao ruột.
Dịch tễ học
bệnh phát sinh thành dịch là ở các vùng Grandes Antilles và Đông Nam Á.
Căn nguyên
- Thiếu dinh dưỡng:thiếu hụt các vitamin, nhất là acid folic.
- Nhiễm khuẩn: nhiễm trực khuẩn coli sinh độc tố ruột, Clostridium, Salmonella,
Triệu chứng
Bệnh xuất hiện sau một thời kỳ sống ở vùng nhiệt đổi hoặc á nhiệt đới và có thể biểu hiện nhiều tháng hoặc nhiều năm sau khi đã trở về vùng ôn đối. Bệnh biểu hiện bởi những triệu chứng thông thường của chứng kém hấp thu, đặc biệt là chứng phân có mỡ, đau bụng, và chướng hơi. Bệnh nhân gày yếu và thiếu dinh dưỡng nhiều loại chất, hay gặp nhất là thiếu vitamin B12, acid folic (gầy ra thiếu máu hồng cầu to kèm theo tăng hồng cầu khổng lồ trong tuỷ xương). Trong những thể mạn tính, có thế thấy giảm protein huyết thể hiện bởi phù, hội chứng da- niêm mạc, đặc biệt là aphtơ miệng (bệnh phỏng nước ở niêm mạc miệng). Có thể phát hiện thấy thiếu hụt các chất khác như sắt, protein, calci, V..V…
Xét nghiệm cận lâm sàng, xem: những xét nghiệm hữu ích trong chứng kém hấp thu.
Xét nghiệm bổ sung: sinh thiết niêm mạc tiểu tràng quá đường miệng cho thấy các nhung mao ruột bị teo, tuy không nặng bằng trường hợp bệnh tạng. Các tế bào viêm thâm nhiễm vào niêm mạc bị tổn thương (lympho bào, tương bào, bạch cầu hạt ưa acid). Tuy nhiên hình ảnh mô học không phải là đặc hiệu.
Điều trị
- Tetracyclin trong 3-4 tuần nếu bệnh nhân đã từ xứ nhiệt đới trở về, hoặc nếu còn đang ở xứ đó thì kéo dài liệu pháp kháng sinh này trong nhiều tháng.
- Cho uống acid folic bổ sung (5-15 mg/ ngày). Trong trường hợp thiếu vitamin B12 được chứng minh do giảm hàm lượng trong huyết thanh thì tiêm vitamin này. Cho thêm các yếu tố bỉ thiếu hụt khác (như sat, vitamin D, calci).
- Cho ăn chế độ giàu
