Ghép phổi – Chỉ định và chống chỉ định

Chỉ định

Chỉ định ghép phổi được đặt ra vào giai đoạn cuối của một bệnh phổi hoặc bệnh mạch máu-phổi khi mà bệnh nhân (a) bị khó thở, (b) khó khăn mới chạy hết quãng đường 500-600m trong 12 phút, (c) chất lượng đời sống ngày càng xấu hơn, và (d) tuổi thọ ước lượng có thể được từ 6-18 tháng và tất cả mọi biện pháp điều trị khác đều không thể giải quyết nổi. Có 3 biện pháp phẫu thuật được xem xét: ghép tim-phổi, ghép một phổi, hoặc ghép hai phổi lần lượt.

Những bệnh có thể phải chỉ định ghép phổi

BỆNH PHỔI HẠN CHẾ

• Bệnh xơ phổi vô căn với dung tích sống và dung tích toàn phổi (dung tính tổng cộng) < 40-50% , tăng huyết áp động mạch phổi thứ phát, đã được điều trị bằng các thuốc ức chế miễn dịch trong 6 tháng mà không hiệu quả.
• Bệnh sarcoid.
• Bệnh mô bào X.

CÁC BỆNH PHỔI TẮC NGHẼN

• Giãn phế nang trên cơ địa thiếu hụt alpha-l-antitrypsin
• Bệnh phế quản-phổi tắc nghẽn mạn tính với lưu lượng thở ra đỉnh sau khi cho thuốc giãn phế quản đạt < 20-25% giá trị bình thường, tăng khí CO₂ trong máu, PaO₂ < 7,3 kPa, phải điều trị bằng liệu pháp oxy lâu ngày.
• Bệnh nhày nhớt với lưu lượng thở ra đỉnh sau khi cho thuốc giãn phế quản đạt < 20-25% giá trị chuẩn, tăng khí CO₂ trong máu, PaO₂ < 7,3 kPa, liệu pháp oxy lâu ngày, ho ra máu nặng, gầy mòn.
• Viêm tiểu phế quản tắc nghẽn.
• Bệnh u bạch huyết-cơ trơn (bệnh của phụ nữ trong thời kỳ sinh đẻ, với các u cơ trơn phát triển trong phổi, trong các hạch bạch huyết và ống ngực).

NHỮNG TRƯỜNG HỢP CHỈ ĐỊNH KHÁC

• Giãn phế quản cả hai bên.
• Tăng huyết áp động mạch phổi nguyên phát với chỉ số tim < 2,01/phút/m², huyết áp động mạch phổi trung bình > 60-80 mmHg, áp lực trong tâm nhĩ phải > 15 mmHg, bị ngất, và có những đợt suy tim nặng và tái diễn nhiều lần.
• Hội chứng Eisenmenger.

Chống chỉ định

Suy thận (hệ số thanh thải creatinin < 50 ml/phút), suy gan (bilirubin > 35 pmol/l), suy tim trái, bệnh tạo keo, ung thư.

Biến chứng: phản ứng loại mảnh ghép (xem bài này), viêm tiểu phế quản tắc nghẽn mạn tính, điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch.

Tiên lượng: tỷ lệ sống thêm 1 năm là 70% , và sống thêm 3 năm là 55%.