Tên chung: modafinil
Tên thương mại: Provigil
Nhóm thuốc: Thuốc kích thích
Modafinil là gì và dùng để làm gì?
Modafinil là một thuốc kê đơn dạng uống được sử dụng để cải thiện sự tỉnh táo ở những bệnh nhân bị buồn ngủ quá mức do bệnh ngừng thở khi ngủ (kèm theo điều trị tắc nghẽn cơ bản), rối loạn giấc ngủ do làm việc theo ca, và bệnh chứng ngủ rũ.
Ngủ rũ là một căn bệnh mãn tính của não và tủy sống, đặc trưng chủ yếu bởi sự thèm ngủ không kiểm soát và tái phát. Rối loạn giấc ngủ do làm việc theo ca là tình trạng trong đó nhịp giấc ngủ bình thường bị xáo trộn, thường là do làm việc vào ban đêm. Ngừng thở khi ngủ là tình trạng giấc ngủ bị gián đoạn liên tục vào ban đêm do ngưng thở hoặc thở nông, thường là do tắc nghẽn đường thở trên.
Modafinil tương tự như armodafinil (Nuvigil). Giống như amphetamine, modafinil thúc đẩy sự tỉnh táo bằng cách kích thích não. Cơ chế tác dụng chính xác của modafinil chưa được biết rõ. Nó có thể hoạt động bằng cách tăng lượng dopamine (một chất dẫn truyền thần kinh mà các dây thần kinh sử dụng để giao tiếp với nhau) trong não, bằng cách giảm tái hấp thu dopamine vào trong các dây thần kinh. Modafinil được FDA chấp thuận vào tháng 12 năm 1998.
Tác dụng phụ của modafinil là gì?
Các tác dụng phụ phổ biến nhất của modafinil bao gồm:
- Đau đầu,
- Nhiễm trùng đường hô hấp trên,
- Buồn nôn,
- Lo lắng,
- Căng thẳng,
- Mất ngủ.
Liều lượng modafinil là gì?
Liều khuyến cáo là 200 mg mỗi ngày, không vượt quá 400 mg.
Modafinil nên được dùng vào buổi sáng để điều trị bệnh ngủ rũ hoặc ngừng thở khi ngủ, và một giờ trước khi làm việc đối với những người bị rối loạn giấc ngủ do làm việc theo ca.
Modafinil có thể được uống cùng hoặc không cùng thức ăn.
Liều 400 mg có thể không hiệu quả hơn liều 200 mg.
Thuốc nào tương tác với modafinil?
Modafinil có thể làm giảm hoặc tăng hoạt động của các enzyme trong gan chịu trách nhiệm chuyển hóa (loại bỏ) các thuốc khác. Điều này có thể dẫn đến mức độ thấp của một số thuốc làm giảm hiệu quả của chúng và mức độ cao của các thuốc khác dẫn đến độc tính. Việc điều trị bằng modafinil nên được theo dõi cẩn thận nếu dùng cùng với bất kỳ thuốc nào trong số này.
Các thuốc có thể giảm hiệu quả nếu dùng chung với modafinil bao gồm cyclosporine (Sandimmune), theophylline và các thuốc tránh thai hormon như thuốc chỉ chứa progestin hoặc estrogen, và các thuốc chứa progesterone (ví dụ: Micronor, Ortho-Novum 1/50). Cần cân nhắc phương pháp tránh thai hormon thay thế hoặc một phương pháp tránh thai không dùng thuốc trong khi điều trị với modafinil, và tiếp tục sử dụng trong một tháng sau khi kết thúc liệu trình modafinil (do tác dụng của modafinil đối với hormon tránh thai có thể kéo dài vài tuần). Các tác dụng của modafinil đối với thuốc tránh thai hormon xảy ra nếu các hormon được uống, dán hoặc cấy.
Các thuốc có thể tăng hiệu quả hoặc độc tính khi dùng chung với modafinil bao gồm warfarin, diazepam (Valium), propranolol (Inderal), imipramine (Tofranil), desipramine (Norpramin), phenytoin (Dilantin) và mephenytoin (Mesantoin).
Một số thuốc khác có thể làm tăng hiệu quả và/hoặc độc tính của modafinil. Các thuốc này bao gồm carbamazepine (Tegretol), phenobarbital và rifampin (Rifadin).
Các thuốc khác như ketoconazole (Nizoral) và itraconazole (Sporanox) có thể làm giảm hiệu quả của modafinil. Methylphenidate có thể làm chậm tác dụng của modafinil.
Tác dụng của rượu đối với modafinil chưa được đánh giá đầy đủ. Vì vậy, có thể nên tránh uống rượu khi sử dụng modafinil.
Modafinil có an toàn khi sử dụng trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú không?
Chưa có đủ nghiên cứu đánh giá tác dụng của modafinil đối với phụ nữ mang thai. Các trường hợp chậm phát triển trong tử cung và sảy thai tự phát đã được báo cáo.
Không rõ liệu modafinil có được bài tiết vào sữa mẹ hay không.
Những điều gì khác bạn cần biết về modafinil?
Các dạng chế phẩm modafinil có sẵn là gì?
Viên nén: 100 mg và 200 mg.
Cách bảo quản modafinil như thế nào?
Modafinil nên được bảo quản ở nhiệt độ phòng, từ 15°C đến 30°C (59°F đến 86°F).
Tóm tắt
Modafinil là một loại thuốc được kê đơn để điều trị tình trạng buồn ngủ quá mức liên quan đến chứng ngủ rũ, ngừng thở khi ngủ và rối loạn giấc ngủ do làm việc theo ca. Các tác dụng phụ phổ biến nhất của modafinil bao gồm đau đầu, nhiễm trùng đường hô hấp trên, buồn nôn, lo lắng, căng thẳng và mất ngủ. Không sử dụng modafinil khi mang thai và hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng nếu bạn đang cho con bú.
