Nếu bạn nghĩ rằng thuốc bạn đang dùng có thể gây ra chứng trầm cảm, bạn có thể đúng. Một số loại thuốc được kê đơn cho các tình trạng y tế khác nhau có thể gây ra những cảm giác như buồn bã, tuyệt vọng và chán nản. Và đó là những cảm giác thường liên quan đến trầm cảm. Những loại thuốc khác được kê đơn để điều trị các vấn đề y tế có thể gây ra chứng hưng cảm (cảm giác vui sướng và hạnh phúc quá mức), thường liên quan đến rối loạn lưỡng cực.
Những loại thuốc gây hưng cảm hoặc trầm cảm dường như thay đổi các hóa chất trong não theo một cách nào đó. Và mặc dù những loại thuốc này có thể cần thiết để điều trị tình trạng bệnh, nhưng tác dụng phụ lại không thể chấp nhận được. Ví dụ, Accutane, được kê đơn để điều trị mụn, đã được phát hiện cũng gây ra trầm cảm. Các thuốc tránh thai đường uống, thuốc huyết áp cao, và thậm chí các loại statin dùng để điều trị cholesterol cao cũng có thể gây ra tác dụng phụ này.
Làm thế nào để tránh thuốc gây trầm cảm hoặc hưng cảm? Cách tốt nhất để tránh các loại thuốc ảnh hưởng đến tâm trạng là biết những loại thuốc nào thường gây ra trầm cảm và/hoặc hưng cảm. Sau đó, hãy nói chuyện với bác sĩ để xem liệu bất kỳ loại thuốc nào bạn đang dùng có thể gây ra hoặc góp phần vào các triệu chứng về tâm trạng hay không, và nếu có, thảo luận xem liệu có thuốc khác nào có thể là lựa chọn phù hợp hay không. Bác sĩ của bạn nên cho bạn biết ngay từ đầu về các loại thuốc có thể gây cảm giác trầm cảm hoặc hưng cảm và sẽ đánh giá xem liệu các triệu chứng tâm trạng có liên quan đến thuốc hay không.
Những thuốc có thể gây hưng cảm (Vui sướng quá mức):
- Corticosteroids (ví dụ: hydrocortisone, prednisone, Flonase)
- Cyclosporine (được dùng để ngừng phản ứng miễn dịch sau ghép tạng)
- Dopar (levodopa, điều trị bệnh Parkinson)
- Lioresal (relax cơ bắp, dùng trong điều trị bệnh đa xơ cứng và chấn thương tủy sống)
- Tất cả các loại thuốc chống trầm cảm, bao gồm MAOIs, SSRIs, SNRIs, và các thuốc chống trầm cảm ba vòng
- Ritalin hoặc amphetamine (dùng điều trị ADHD)
- Synthroid (thay thế hormone tuyến giáp)
- Trihexyphenidyl (Artane, điều trị Parkinson)
- Yohimbine (điều trị bất lực ở nam giới)
Những thuốc có thể gây trầm cảm:
- Accutane (điều trị mụn trứng cá nghiêm trọng)
- Rượu
- Antabuse (điều trị nghiện rượu)
- Thuốc chống động kinh (ví dụ: Celontin, Zarontin)
- Barbiturates (ví dụ: phenobarbital, secobarbital)
- Benzodiazepines (ví dụ: Ativan, Xanax, Valium)
- Thuốc chẹn beta (ví dụ: Lopressor, Tenormin)
- Bromocriptine (Parlodel, điều trị Parkinson)
- Thuốc chẹn kênh canxi (ví dụ: Calan, Cardizem)
- Estrogens (hormon nữ, dùng trong liệu pháp thay thế hormone)
- Kháng sinh fluoroquinolone (ví dụ: Cipro, Floxin)
- Interferon alfa (điều trị ung thư và viêm gan B, C)
- Norplant (thuốc tránh thai)
- Opioids (ví dụ: codeine, morphine, OxyContin)
- Statins (giảm cholesterol, ví dụ: Lipitor, Zocor)
- Zovirax (điều trị zona và herpes)
Làm gì nếu thuốc gây trầm cảm hoặc hưng cảm? Khi một loại thuốc gây ra các triệu chứng hưng cảm hoặc trầm cảm, bác sĩ có thể khuyến cáo ngừng sử dụng thuốc hoặc giảm liều (nếu có thể). Nếu không thể ngừng, bác sĩ có thể điều trị các triệu chứng này bằng các thuốc khác.
Nên ngừng sử dụng thuốc nếu nó gây trầm cảm hoặc hưng cảm? Nếu bạn gặp phải trầm cảm hoặc hưng cảm trong khi dùng một trong những loại thuốc này hoặc bất kỳ loại thuốc nào khác, hãy gọi cho bác sĩ ngay lập tức. Không ngừng dùng thuốc trừ khi bác sĩ chỉ định. Trong tất cả các trường hợp, cần cân nhắc giữa rủi ro của tác dụng phụ và sự khó chịu khi không điều trị bệnh.
