Theo cách nói y học truyền thống, do lá trà có rất nhiều loại khác nhau, cơ sở sản xuất khác nhau nên tính vị của trà ngọt đắng nóng lạnh cũng có sự khác nhau, đồng thời tác dụng của nó đối với mỗi người cũng có sự khác biệt. Để có thể có được hiệu quả bảo vệ sức khỏe tốt nhất, vào những mùa khác nhau trong năm xuân hạ thu đông cũng cần phải căn cứ vào công hiệu, tính năng của lá trà, căn cứ vào sự thay đổi thời tiết mà lựa chọn những loại trà khác nhau sau cho thích hợp .
Mùa xuân uống trà ướp hoa
Vào mùa xuân trời đất vào xuân, vạn vật đâm chồi nảy lộc, con người và tự nhiên cũng vậy, ở vào thời khắc dễ chịu nhất, lúc này nên uống các loại trà ướp hoa như hoa nhài, ngọc lan, hoa quế v.v… bởi vì hương thơm của những loại trà này rất mạnh, thơm mà không phải là phù du, sảng khoái mà không trầm lắng, có thể giúp con người làm tiêu tan đi những cái lạnh của mùa đông còn tích tụ trong cơ thể. Đồng thời, những loại trà có hương thơm đậm đặc có thể sản sinh dương khí khi đi vào trong cơ thể, làm tinh thần con người thêm phấn chấn, từ đó có hiệu quả trong việc tiêu trừ những mệt mỏi, nâng cao hiệu quả cơ năng của con người.
Mùa hạ uống trà xanh
Vào mùa hạ ánh nắng mặt trời nóng như thiêu như đốt, thời tiết nóng nực, con người ra nhiều mồ hôi, năng lượng tiêu hao lớn, lúc này nên uống các loại trà xanh như trà Long Tỉnh, trà Mao Dịch, trà Bích La Xuân v.v… Bởi vì những loại trà xanh này có màu sắc tươi sáng vị ngọt, đồng thời có thêm một chút vị đắng hàn, có công hiệu trong việc giải nhiệt, tiêu trừ nóng bức, giải độc, trừ hoả, hạ táo, giải khát, sinh tân, nâng cao tinh thần, giúp tim khoẻ mạnh. Những thành phần dinh dưỡng có trong trà như vitamin, axit amin và các khoáng chất vừa có vai trò trong việc tiêu thực giải nhiệt mà lại có thể bổ sung thành phần dinh dưỡng cho cơ thể.
Mùa thu uống thanh trà
Mùa thu khí hậu khô hanh khiến chúng ta luôn có cảm giác miệng lưỡi khô, lúc này nên uống các loại thanh trà như trà Ô Long, trà Thiết Quan Âm, trà Thiết La Hán, trà Đại Hồng Bao v.v… Nước của thanh trà có màu vàng kim, vị của nó hợp khẩu vị, khi uống vào có vị ngọt. Tính vị của thanh trà là trung tính, nó là sự pha lẫn giữa hồng trà và trà xanh, không nóng cũng không lạnh, thích hợp với khí hậu của mùa thu, thường xuyên uống thanh trà sẽ khiến da được mịn màng, ích phổi, sinh tân, tốt cho họng, có hiệu quả trong việc tiêu trừ những cái nóng nực trogn cơ thể, phục hồi tân dịhc, là một thức uống bảo vệ sức khỏe rất tốt cho mùa thu.
Mùa đông uống hồng trà
Mùa đông khí hậu giá lạnh khiến con người khó chịu, chức năng sinh lý của con người giảm, dương khí yếu, vì thế yêu cầu của cơ thể đối với năng lượng và dinh dưỡng tương đối cao, chính vì vậy cần phải làm sao để có thể làm tiêu tan đi cái giá lạnh, giữ ấm và nâng cao sức đề kháng cho cơ thể. Lúc này nên uống các loại hồng trà như chè đỏ Kì Môn (đặc sản của tỉnh An Huy – Trung Quốc), Điền Hồng, Mân Hồng, Xuyên Hồng và các loại trà đen như trà Phổ Nhĩ, trà Lục Bảo. Tính vị của hồng trà là ngọt ấm, có protein rất phong phú, rất bổ ích cho cơ thể, giúp cơ thể sản sinh dương khí, sinh nhiệt, giữ ấm cho cơ thể, từ đó mà tăng cường khả năng thích ứng với khí hậu giá lạnh của mùa đông. Protein phong phú có trong hồng trà có thể tăng cường sức khỏe cho cơ thể, tăng cường khả năng chống rét của con người. Ngoài ra, vào mùa đông việc ăn uống của con người tăng, việc hấp thu những thức ăn có nhiều dầu mỡ cũng tăng lên, uống hồng trà còn có thể giúp cơ thể tiêu trừ cảm giác ngấy mỡ, khai vị, trợ dưỡng sinh, khiến cơ thể con người thích nghi với sự thay đổi của môi trường một cách thuận lợi và tốt hơn. Trà đen cũng có công hiệu tương tự như hồng trà.
Những người nên uống ít trà hoặc không nên uống trà
Việc uống trà có rất nhiều lợi ích đối với sức khỏe con người. Nhưng uống ít hay nhiều cũng nên tuỳ vào mỗi người mà quyết định, nếu không thì việc uống trà sẽ phản tác dụng, gây tổn hại tới sức khỏe của bản thân. Những người rơi vào trường hợp dưới đây nên ít uống trà hoặc thậm chí không nên uống trà:
Những người bị mắc bệnh viêm loét dạ dày: Trong lá trà có những chất giúp tiêu hoá, giải trừ ưu phiền và tiêu trừ chất béo mà cơ thể con người hấp thu. Nhưng đối với những người mắc bệnh viêm loét dạ dày, viêm loét 12 trực tràng hoặc có hàm lượng axit dạ dày quá nhiều mà nói, uống trà sẽ có hại nhiều hơn là có lợi. Bởi vì trong trường hợp thông thường trong dạ dày có một loại vật chất gọi là axit phốtpho có thể khống chế sự phân tiết axit dạ dày của thành ruột, mà chất kiềm có trong lá trà lại khống chế hoạt động của axit photpho này. Sự hoạt động của axit photpho sau khi bị khống chế tế bào thành dạ dày sẽ phân tiết ra một lượng lớn axit dạ dày, khi lượng axit dạ dày tăng lên thì sẽ ảnh hưởng tới sự phục hồi lành lại của những chỗ bị viêm loét trong dạ dày, khiến cho bệnh tình càng thêm nặng, đồng thời khiến sản sinh ra triệu chứng đau. Vì vậy, nhữg người bị viêm loét dạ dày nên hạn chế uống trà, ít nhất thì cũng không nên uống trà đặc, hoặc trong trà có cho thêm một ít sữa và đường, bởi như vậy có thể làm giảm vai trò thúc đẩy sự phân tiết axit dạ dày của trà.
Những người bị mắc bệnh xơ cứng động mạch, cao huyết áp: Đối với những người này khi uống trà cần hết sức thận trọng, ít nhất thì tình trạng bệnh không ổn định không nên uống trà đặc. Đó là bởi vì trong trà có chứa những vật chất hoạt tính như phenol trà, cafein, kiềm v.v…. Những chất này có tác dụng làm hưng phấn trung khu thần kinh rõ rệt, khiến cho tầng vỏ não của con người hưng phấn cao độ, các mạch máu thu nhỏ lại, điều này sẽ nguy hại rất lớn cho những người bị mắc chứng xơ vữa động mạch não, nó cũng là một trong những nguyên nhân hình thành nên chứng tắc nghẽn mạch máu não.
Những người bị mất ngủ: Nguyên nhân mất ngủ thì có rất nhiều, nhưng bất luận là nguyên nhân nào dẫn tới mất ngủ đều không nên uống trà trước khi đi ngủ. Đó là do cafein và chất thơm có trong lá trà đều là những chất gây hưng phấn. Theo tính toán, một cốc trà đặc có chứa khoảng 100 mg cafein, mà trong việc trị liệu, lượng điều trị cafein cũng không thể vượt quá 100~300 mg. Từ đó có thể nhận thấy tác dụng của một cốc trà đặc, nó khiến cho hệ thống trung khu thần kinh và đại não hưng phấn, nhịp tim đập nhanh, máu lưu thông nhanh, vì thế con người rất lâu sau đó mới có thể đi vào giấc ngủ.
Những người bị phát nhiệt: Phát nhiệt là do virus, vi khuẩn truyền nhiễm gây ra hoặc do các loại bệnh khác dẫn tới triệu chứng này. Huyết quản của những người bị bệnh thường xuyên dãn nở, ra nhiều mồ hôi, các chất điện giải, thành phần nước và các chất dinh dưỡng có trong cơ thể bị tiêu hao mất dẫn tới miệng khô khát, nhu cầu uống nước tăng lên. Trong cuộc sống, có một số người có thói quen cho những người bị phát nhiệt uống trà nóng hoặc trà đặc, cho rằng trà đặc có công hiệu giải khát hiệu quả, kỳ thực không phải như vậy. Gần đây các nhà vật lý, hoá học và các y bác sĩ của Anh đã chứng minh, những người bị phát nhiệt không nên uống trà đặc, bởi vì chất kiềm có trong lá trà có thể kích thích trung khu nhiệt độ cơ thể của con người làm cho sự phát nhiệt càng trở nên trầm trọng hơn.
Uống trà đúng thời điểm
Sáng sớm: Để có được tinh thần sảng khoái cho cả một ngày dài, sau bữa điểm tâm, bạn nên uống 1 tách trà xanh. Ngoài tác dụng tiêu diệt các gốc tự do gây lão hóa và chống ung thư, trà xanh còn phân tiết ra các chất có khả năng giúp cơ thể bạn chống lại stress. Đó là vì trà xanh có chứa một lượng nhỏ caffein. Lượng caffein này sẽ kích thích trung khu thần kinh, làm hưng phấn tinh thần của bạn.
Sau buổi trưa: Với công dụng tinh mắt mát gan, trà hoa cúc sẽ là lựa chọn thích hợp cho bạn vào buổi trưa. Khi uống, bạn có thể cho thêm vào tách trà một ít câu kỷ tử hoặc một chút mật ong. Cách thêm thắt này sẽ cho bạn có được tách trà vừa ngon miệng vừa có tác dụng phá tan mệt mỏi.
Hoàng hôn: Sau một ngày dài căng sức làm việc, hoàng hôn chính là thời khắc để bạn bổ sung năng lượng cho cơ thể mình. Lúc này, một tách trà kỷ tử chứa nhiều carotene β, vi tamin B1, C, Canxi, sắt, có tác dụng bổ gan, ích thận, sẽ là lựa chọn khôn ngoan.
