Triệu chứng mất trí nhớ, không tỉnh táo và hành vi quái dị
So với trước kia, ngày nay càng có nhiều người lo lắng về trí nhớ của mình, không chỉ có người lớn tuổi mà kể cả người trung niên, thường có người hỏi tôi rằng, bác sĩ, tại sao tôi không nhớ tên của người khác? Thậm chí tôi không thể kêu ra tên họ của một người bạn thân, dù tên của anh ấy quanh quẩn ở khóe miệng. Hiện tượng trên xuất hiện ngày càng nhiều có phải tôi đang mắc chứng bệnh người già lẩm cẩm không ?
Tình trạng trên thật sự tồn tại, nên người bệnh thường yêu cầu tiến hành kiểm tra thần kinh của mình. Tuy nhiên đa số kết quả kiểm tra đều chứng minh không có hiện tượng lạ, tuy tôi không thể chữa trị hay đưa ra một giải thích gì, mà chỉ có thể bảo đảm một điều rằng, tất cả không do cơ thể có bệnh.
Thật ra, người già có hiện tượng lão hóa, thường do một số nguyên nhân sau đây gây nên:
Một khi xuất hiện hiện tượng đầu óc thiếu tỉnh táo, nhất định cần bác sĩ kiểm tra, xem có mắc khối u, trúng gió, hay chứng bệnh thần kinh khác hay không. Nếu xác định không có bệnh, thì nên nghĩ tới 5 loại trạng thái không do thần kinh, thường có triệu chứng như Alzheimer, đó là suy dinh dưỡng, phản ứng thuốc, ủ rũ, tổn thương não bộ không rõ nguyên nhân, và lâu ngày mặc không đủ ấm dưới nhiệt độ thấp, tuy nhiên các chứng bệnh nêu trên đều có thể chữa khỏi.
Người già thường do thiếu khả năng kinh tế, không đủ tinh thần hay sức lực để mỗi ngày nấu hai bữa cơm, nhất là khi mất đi người bạn già, hay sức nhai kém, không ăn đủ lượng trái cây rau quả, thiếu vitamin, mà đặc biệt là thứ vitamin B cần cho chức năng của não, cho nên chỉ cần người già được chăm sóc chế độ ăn uống đúng, thì hoàn toàn có thể khỏe lại. Theo ý kiến cá nhân của tôi, một người cao tuổi, nhất là đối với người sống một mình, nên chú ý hấp thụ vitamin tổng hợp, để giữ cho độ dinh dưỡng được cân bằng, tuy nhiên không có một thứ thuốc bổ nào sánh bằng chế độ ăn uống điều độ, nhưng đối với những chứng bệnh do thiếu vitamin hay chất khoáng dẫn tới chứng bệnh về sinh lý và tinh thần, thì thuốc bổ bổ sung trên thật sự có tác dụng làm giảm tỉ lệ sinh bệnh.
Thuốc cũng là một nguyên nhân thường gặp gây trạng thái tinh thần người già thay đổi, có người dùng thuốc để trấn an tâm trạng, hay để kích thích ăn uống, để thể trọng tăng giảm đúng theo yêu cầu, tuy nhiên dù thuốc được bác sĩ kê khai nhưng nếu lượng không đúng hay dùng trong giai đoạn không thích hợp, hay quên không dùng, ngưng thuốc đột ngột, dùng lộn với các thứ thuốc khác, đều có khả năng ảnh hưởng tới tâm trí người bệnh. Nếu người già đó bản thân đã có hiện tượng thiếu cân bằng trong khả năng hay phản ứng, thì càng dễ chịu sự ảnh hưởng của thuốc men.
Quá chén cũng khiến ảnh hưởng hành vi của một con người, già cả càng có phản ứng nhạy về phần này, đột nhiên cai rượu dễ gây chứng hoang tưởng.
“DTS”, người bệnh trở nên có tâm trạng hỗn loạn, ủ rũ, ảo giác, hay đau về sinh lý. Nếu đột nhiên ngưng những phương thuốc điều trị chứng bệnh tâm thần, cũng gây ra triệu chứng tương tự.
Thuốc hưng phấn cũng ảnh hưởng hành vi cá nhân của một người, như Speed, tăng cơ chế thao tác của cơ thể, khiến người ta hết sức phấn khích, cho nên mới gọi sự ngưng dùng thuốc Speed là “Crashing”, nghĩa là suy sụp, là hoàn toàn chính xác, khiến người sử dụng tâm trạng ủ rũ, tinh thần hỗn loạn.
Có nhiều thứ thuốc dùng chữa trị bệnh tâm thần, không những khiến người uống sản sinh hiện tượng như tinh thần mơ màng, không tập trung, ngoài ra còn có những thứ thuốc chữa bệnh sinh lý gây tác dụng phụ tương tự như thuốc chống co giật, thuốc dạng cortisone, thuốc trợ tim…cho nên, khi phát hiện người quen có hành vi cử chỉ khác thường, trước hết nên chú ý xem có phải do ăn uống hay thuốc gây ra hay không.
Vấn đề tâm trạng cá nhân cũng có thể gây ra triệu chứng như khờ dại, chưa chắc đã là mắc phải chứng Alzheimer, tuy nhiên đòi hỏi các bạn trẻ luôn có bầu bạn, không bị uy hiếp*bởi bệnh tật, chết chóc, thu nhập ổn định, thông cảm cho những người già đã có chuyển biến về tính cách thì đúng là hết sức khó khăn. Tuy nhiên nếu bạn kiên nhẫn sống và thông cảm với họ, sẽ phát hiện sự thật họ không bị điên hay dại, mà chỉ vì quá đau lòng mà thôi.
Nếu nhìn bề ngoài thì một vết thương nhỏ cũng có thể gây biến đổi về hành vi cử chỉ, vì giữa vỏ não và sọ, có một mạng lưới mạch máu hết sức tinh tế, nó sẽ trở nên cứng và dễ vụn tuỳ theo sự tăng trưởng của tuổi tác. Lúc này, dù đầu chỉ bị đụng nhẹ trên một cánh tủ, cũng có khả năng khiến nứt máu và chảy máu, máu tụ lại thành một nang, gây sức ép tới vỏ não, lúc đầu chỉ là một triệu chứng nhức đầu, sau đó dần dần trở thành triệu chứng của thần kinh, gồm cả sự lão hóa về cả một khả năng tâm trí, gặp phải tình hình trên, trừ phi nghĩ ra do bị thương nếu không sẽ khó chẩn đoán chính xác nguyên nhân bệnh, cuối cùng lại qui là bệnh Alzheimer.
Tôi tin rằng nhiều người già có hành vi quái lạ ơ một số viện dưỡng lão tư nhân chính là đã mắc phải chứng bệnh máu tụ dưới màng cứng. Chỉ tiếc rằng không thể chẩn đoán ra nguyên nhân bệnh. Thật ra chỉ cần tiến hành chụp cắt lớp về đầu, luôn theo dõi quan sát, sẽ có thể xác định bệnh trạng thực sự. Cách điều trị cũng rất đơn giản, có thể uống cortisone (giúp máu tụ được hấp thụ trở lại về cơ thể), hay dùng kim tiêm hút hết máu tụ, hiệu quả hết sức thần kỳ.
Ngoài ra, khi cơ thể thường xuyên bộc lộ ở môi trường nhiệt độ thấp, khiến nhiệt độ cơ thể giảm đột ngột, cũng là một nguyên nhân tinh thần người già trở nên dị thường, có một số động vật do trời lạnh nên trao đổi chất trong cơ thể trở nên chậm trễ, cần dùng hiện tượng ngủ đông để ứng phó với mùa đông, thì người lớn tuổi cũng tương tự như vậy, nên khiến khả năng trí tuệ bị giảm sút. Chính tôi từng gặp phải một số người bệnh vì mùa đông chỗ ở không đủ ấm khiến phát sinh căn bệnh tương tự.
Có một số chứng bệnh có thể khiến cho mọi lứa tuổi xuất hiện tinh thần khác thường. Người thanh niên có thể do sốt cao mà có cử chỉ bạo loạn; viêm phổi có thể khiến người già bị chứng rối loạn tâm thần ; khi chức năng tim phổi kém, không đủ cung cấp dưỡng khí cho não bộ, cũng khiến người bệnh mê ngủ. mất tinh khôn, gây rối ; chứng bệnh gan thận, hoặc bị ngộ độc công nghiệp, nhất là ngộ độc chì, cũng làm tổn thương não mà dẫn tới cử chỉ khác thường.
Có một số người bệnh nằm viện điều trị, cũng có khả năng xuất hiện những cử chỉ khác thường tạm thời như : Mát. định hướng.
Người bệnh tim khi được đưa tới bệnh viện cần tiến hành nhiều cách điều trị, kể cả thuốc giảm đau và thuốc an thần, do trái tim bị bệnh không thể bơm oxy đầy đủ về não, khiến người bệnh mê man, mất khả năng định hướng, thậm chí ảo giác, nhất là càng về đêm thì triệu chứng càng rõ nét. Thật ra chỉ cần tim trở lại bình thường, có đủ oxy cho não, triệu chứng trên sẽ mất dần.
Người mới làm phẫu thuật tim cũng có hiện tượng tương tự.
Tóm lại khi phát hiện ai đó có tâm thần hay cử chỉ khác thường, cần tìm hiểu xem :
Triệu chứng trên đã có từ vài tháng hay vài năm, nếu là như vậy thì có thể mắc phải chứng bệnh Alzheimer, nhưng cần chú ý xem người bệnh có phải thường xuyên uống hoặc lạm dụng một số thuốc gì đó. Vì đây cũng là một nguyên nhân gây triệu chứng tương tự, hay do thiếu máu ác tính (thiếu vitamin B12).
Nếu như hiện tượng khác thường kia tiến triển dần dần đôi lúc có trở lại bình thường, thì phải chú ý xem có phải biến chứng gan thận hay máu bầm dưới màng cứng ?
Nếu hành vi khác thường lúc nặng lúc nhẹ, có thể do trúng gió, cần kiểm tra thần kinh, có thể chụp cắt lớp.
Gần đây đầu có bị một chân thương nào không, dù nhẹ cũng chớ nên xem thường vì có thế bị máu bầm dưới màng cứng.
Người bệnh có phải từng làm phẫu thuật và uống khá nhiều thuốc giảm đau, khi ngừng thuốc cũng có hiện tượng trên.
Kiểm tra xem tủ thuốc ở nhà, có loại thuốc an thần hay không ? Vì những loại thuốc này cũng gây triệu chứng tương tự.
Người bệnh thức dậy miệng có mùi rượu không ? Hay nói năng không rõ ràng, mắt đầy sợi máu đỏ, kém ngon miệng ? Thông thường, người có thói quen uống rượu, sau khi lão hóa thói quen đó sẽ trở thành gánh nặng, tổn hại tới sức khỏe.
Trước khi có cử chỉ lạ, người đó có sốt kéo dài một thời gian, rùng mình không ? Vì những cơn viêm nhiễm trong cơ thể cũng gây triệu chứng tương tự.
Người bệnh có nhức đầu không ? Vì chứng bệnh khối u, viêm nhiễm, khối u động mạch, cũng là một nguyên nhân gây bệnh.
Người bệnh có phải thường xuyên quên đi những gì phát sinh trước mặt, như không nhớ buổi sáng ăn gì, chìa khoá xe để đâu? Nhưng lại nhớ rất kỹ những gì phát sinh cách đây nhiều năm, đó chính là Alzheimer, cho tới thời gian sau thì có các triệu chứng khác như mất trí, ủ rũ, đại tiểu tiện không tự chủ.
Người bệnh ở vào tuổi từ 20-50, nên tìm hiểu xem gia đình người thân có bị chứng bệnh múa vờn Huntington hay không ? Chứng bệnh này cuôl cùng sẽ khiến người bệnh bị mất trí hoàn toàn.
Chỗ ở hay nơi làm việc của người bệnh có ảnh hưởng bởi các chất độc như chì, Mn. Hg…? Dù hít hay ăn phải những thứ này cũng khiến não bị tổn hại.
Phản ứng gần đây có phải chậm trễ hơn không, da có bị vàng chăng ? Giọng có trầm hơn trước không ? Rất có thể do suy tuyến giáp mà ra.
Định hướng biện pháp xử lý
Triệu chứng: Mất trí nhớ, không tỉnh táo và hành vi quái dị
Khả năng mắc bệnh Có dấu * có nghĩa là người bệnh là người lớn tuổi sẽ chịu ảnh hưởng nhiều hơn. | Biện pháp xử lý |
1. Bồn chồn, tâm trí rối bời.
2. Mắc chứng bệnh thần kinh chủ yếu như : khối u não, trúng gió, viêm nhiễm… |
• An ủi để ổn định tâm trí.
• Điều trị, nếu là người bị trúng gió lần hai có thể dùng aspirin. |
3. Suy dinh dưỡng*. | • Chú ý ăn uống điều độ, và hấp thụ nhiều vitamin. |
4. Phản ứng do thuốc. | • Thay thuốc hay đổi liều lượng thuốc. |
5. Nghiện rượu*. | • Cai rượu hay hạn chế uống rượu. |
6. Do thuốc amphetamin hay thuốc trị trầm cảm gây nên. | • Cai thói quen dùng các thứ thuốc. |
7. Phiền muộn về tâm trí*. | • Chấp nhận điều trị tâm lý. |
8. Đầu bị thương (máu bầm dưới màng cứng)*. | • Chẩn đoán bệnh và điều trị. |
9. Sống trong hoàn cảnh lạnh lâu ngày (nhiệt độ cơ thể quá thấp)*. | • Cho bổ sung nhiệt lượng. |
10. Không phải chứng tâm thần, nhất là khi bị biến chứng sốt như viêm phổi … | • Điều trị đúng theo yêu cầu. |
11. Trong thời kỳ bệnh tim. hay sau phẫu thuật tim. | • Chỉ là triệu chứng tạm thời, cần an ủi người bệnh, nên tránh dùng thuốc giảm đau, an thần thường xuyên. |
12. Alzheimer*. | • Không thể phòng chống, không thể điều trị, cần sự chăm sóc của người thân. |
13. Múa vờn Huntington.
14. Môi trường. 15. Suy tuyến giáp. |
• Chăm sóc động viên.
• Thay đổi môi trường. • Bổ sung kích thích tố tuyến giáp. |