CƠN TĂNG HUYẾT ÁP ÁC TÍNH LÀ GÌ?
Là cơn Tăng huyết áp nặng, nguy hiểm và kéo dài, khi huyết áp tối đa từ 220mmHg trở lên hoặc huyết áp tối thiểu của bệnh nhân > 120mmHg. Ngoài các triệu chứng của cơn Tăng huyết áp thường có các triệu chứng tổn thương đáy mắt như nhìn mờ, nảy đom đóm… và có tổn thương thận như suy thận thường khó hồi phục: Đái ít, đái đêm nhiều lần, thậm chí có thể vô niệu, sức khoẻ người bệnh suy sụp nhanh, gầy, khát nước dữ dội, vật vã khó chịu, bứt rứt….
Đây là tình trạng Tăng huyết áp nặng, nguy hiểm và kéo dài, có thể dẫn đến tử vong.
Theo Goldberger:
Cơn Tăng huyết áp ác tính thường xảy ra ở bệnh nhân trước đó có huyết áp bình thường do các nguyên nhân:
- Viêm cầu thận cấp
- Phản ứng thuốc
- Nhiễm độc thai nghén
Hoặc cơn Tăng huyết áp ác tính xảy ra ở bệnh nhân trước đó có Tăng huyết áp mạn tính do các nguyên nhân:
- Viêm cầu thận
- Viêm bể thận
- Bệnh mạch máu
Cơn Tăng huyết áp ác tính thường kèm theo rất nhiều biến chứng xảy ra một cách dồn dập như:
Bệnh nhân có triệu chứng khó thở, tức ngực, có thể có triệu chứng phù phổi cấp: Khó thở, thở ra bọt màu hồng, không nằm được, ở tư thế nửa nằm nửa ngồi dễ chịu hơn.
Các dấu hiệu suy tim như: phù, khó thỏ, gan to….
Các triệu chứng suy thận tiến triển nhanh và nặng với các triệu chứng như đái ít hoặc có thể vô niệu, bệnh nhân bồn chồn, bứt rứt, nhức đầu, mệt mỏi… Xét nghiệm máu và nước tiểu có: urê máu cao, protein, hồng cầu, bạch cầu, trụ hạt trong nước tiểu.
Bệnh nhân có thể có các triệu chứng xuất huyết dưới da, dưới niêm mạc hoặc chảy máu cam….
Các triệu chứng xuất huyết, xuất tiết ở võng mạc mắt làm giảm thị lực, nhìn mờ, ruồi bay….
CƠN TĂNG HUYẾT ÁP KỊCH PHÁT LÀ GÌ?
Là cơn Tăng huyết áp do nhiều nguyên nhân khác nhau, thường bao giờ cũng có các triệu chứng:
Nhức đầu
Đau tức ngực
Hoa mắt, chóng mặt
Nảy đom đóm mắt
Có hiện tượng “Ruồi bay”
Khó thở
Nôn mửa
Mệt mỏi
Cơn Tăng huyết áp kịch phát có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như: Tai biến mạch máu não, phù phổi cấp, suy tim, đau thắt ngực, co giật…. đặt vấn đề sống chết của bệnh nhân trong thời gian ngắn.
LÀM GÌ KHI BỆNH NHÂN BỊ TĂNG HUYẾT ÁP KỊCH PHÁT HOẶC TĂNG HUYẾT ÁP ÁC TÍNH?
Xử trí tại nhà khi bệnh nhân có cơn Tăng huyết áp kịch phát hoặc cơn Tăng huyết áp ác tính như thế nào?
Cần để bệnh nhân thư giãn, ở tư thế nửa nằm nửa ngồi, tránh căng thẳng thần kinh… Không được hoạt động thể lực kể cả đi lại.
Cho bệnh nhân ngậm dưới lưỡi 1/2-1 viên Seduxen 5mg hoặc 1 viên Trénxène 10 mg và uống 1 viên Nifedipin retard 20mg hoặc Coversyl 4 Nếu không có các thuốc này thì có thể ngậm 3-5 giọt Adalat dưới lưỡi nhưng phải theo dõi chặt chẽ huyết áp. Một số trường hợp, huyết áp hạ quá nhanh do uống Adalat cũng gây tai biến mạch máu não dẫn tới tử vong. Uống thuốc lợi tiểu 1-2 viên Furosemid 40mg.
Đây thực sự là một cấp cứu nội khoa, cần nhanh chóng khẩn trương mời thầy thuốc thăm khám xử trí tại nhà và đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu tiếp.
115 là số điện thoại cấp cứu bạn cần nhớ! Trung tâm cấp cứu có trách nhiệm xử trí bước đầu và chuyển bạn đến bệnh viện.
