Tắm lạnh – nóng
Trước tiên dội nước lạnh từ chân trở xuống, rồi lưng, bụng, ngực. Nên tắm bằng vòi hoa sen theo cách tưới hoa, không nên dội cả gáo nước. Sau khi làm ướt toàn thân, xát một ít xà phòng thơm, xoa toàn thân rồi phun một lần nước lạnh nữa, sau đó tắm bằng nước nóng, thời gian không nên quá dài. Tắm lạnh nóng làm cho huyết quản ở da co vào rồi lại giãn ra, tăng được tính đàn hồi, làm tăng tác dụng chuyển đổi chất của da.
Tác dụng của tắm nóng – lạnh
Tắm là một hình thức kích thích lên da. Tắm đúng phương pháp, vận dụng phù hợp với sức khỏe và từng loại bệnh, sẽ phát huy hết tác dụng của tắm, giống như cơ thể được xoa bóp đúng cách.
Khi được kích thích, da sẽ tiết ra chất histamin và truyền đi khắp cơ thể; da cũng tiết ra một chất có tác dụng kích thích tuyến giáp và tuyến thượng thận, làm tăng chuyển hoá cơ bản, tăng sức đề kháng.
Nước lạnh sẽ tác động lên trung tắm điều hoà, từ đó kích thích tuyến thượng thận và tuyến giáp trạng để tiết ra chất adrenalin, thyroxin, làm tăng chuyển hoá ở các cơ vân – gan, tăng thân nhiệt do đốt nhiều đường mỡ. Như vậy tắm nước lạnh rất tốt với những người muốn giảm cân hoặc mắc bệnh béo phì. Với một số bệnh tim, nếu được tắm nước lạnh sẽ làm tim đập chậm lại, mạch giãn, sức bóp của tim mạnh hơn, do đó có thể thay được các thuốc cường cơ tim. Tắm với nước lạnh cũng rất thích hợp với những người muốn lên cân: Sự kích thích tuần hoàn làm cho con người ưa hoạt động, từ đó chuyển hoá cũng tăng lên. Không những thế, do tắm nước lạnh ảnh hưởng đến quá trình hô hấp và tuần hoàn nên quá trình hấp thụ các chất bổ của cơ thể tăng lên, từ đó sức khỏe sẽ được cải thiện. Tuy nhiên, nếu tắm nước lạnh quá lâu, cơ thể sẽ bị giảm kích thích, dần dần sẽ làm ức chế tuần hoàn.
Ngược lại với tắm nước lạnh, tắm nước nóng lại kích thích phủ tang, kích thích các tuyến nội tiết, tăng cường chuyển hoá toàn thân, hạ nhiệt, đào thải chất cặn bã, bài tiết các chất độc và tiêu các tràn dịch. Tắm nước nóng rất tốt cho người bị bệnh cao huyết áp, vì khi ngâm nước nóng, tim sẽ đập nhanh, huyết áp sẽ hạ xuống. Tuy nhiên, không nên tắm nước nóng quá lâu. Khi đó tim phải làm việc nhiều sẽ nguy hiểm cho sức khỏe và việc tắm nước nóng không còn có lợi nữa.
Tắm nước nóng có tác dụng tương tự đối với hệ thần kinh như tắm nước lạnh.
Tắm vài giây sẽ gây kích thích, tắm lâu hơn nữa sẽ làm giảm kích thích và nếu thật lâu sẽ hoàn toàn rơi vào tình trạng ức chế.
Người ta đã áp dụng tắm nóng – lạnh đối với một số bệnh và đạt được hiệu quả cao như: Khi bệnh nhân sốt mê man, nói sảng, nếu đắp nước lạnh lên mặt sẽ tác động đến hệ thần kinh, do đó làm người bệnh thở sâu và tỉnh lại; ngâm chân trong nước nóng sẽ ảnh hưởng đến hệ tuần hoàn và làm buồng trứng, tử cung co lại.
Tắm nước nóng và tắm nước lạnh làm tăng sức mạnh của cơ và giảm mệt nhọc, nhưng không nên kéo dài thời gian tắm sẽ không có lợi. Người ta đã nghiên cứu và kết luận: Tắm nước nóng sẽ làm quá trình oxy hoá tăng lên và như vậy làm tăng chuyển hoá nói chung. Những người có thể trạng yếu hoặc mới ốm dậy, nếu thường xuyên tắm nước nóng hoặc nước ấm, cộng với ăn uống đủ chất, sẽ chóng lên cân, mau phục hồi sức khỏe. Do tắm nước nóng làm ra mồ hôi, làm các chất protid bị phân hoá, vì vậy được áp dụng trong điều trị bệnh gút.
Dù tắm nóng – lạnh có những ưu điểm trong điều trị một số bệnh, tăng cường sức khỏe, nhưng không vì thế mà lạm dụng. Trong nhiều trường hợp chỉ cần tắm nước lạnh hoặc nước nóng trong .vài phút sẽ làm giảm bệnh, nhưng nếu quá thời gian trên, tác dụng sẽ hoàn toàn ngược lại. Vì thế, ngoài nhiệt độ của nước, ngoài việc tập trung nước vào vùng nào, thì thời gian cho một lần tắm cũng rất quan trọng.
Nói chung, nếu tắm đúng phương pháp bạn sẽ thấy da dẻ hồng hào, mạch đập tốt, cơ thể bớt mỏi mệt, sảng khoái và sức khỏe được cải thiện rõ rệt.
Nếu sau khi tắm thấy người lạnh, chân tay rã rời, hơi thở yếu, khó chịu, mệt mỏi… chứng tỏ thời gian cũng như phương pháp và hình thức tắm của bạn đã có điểm chưa đúng. Với những người bệnh muốn dùng phương pháp tắm để chữa bệnh, nhất thiết phải có sự chỉ định và hướng dẫn của thầy thuốc.
Tắm vì sức khỏe
Mỗi cách tắm khác nhau có tác dụng khác nhau đối với sức khỏe. Cách tắm thông thường rất có lợi cho sức khỏe gồm có: Tắm sạch, tắm để hưng phấn, tắm để an thần, tắm nước nóng, tắm nước lạnh và tắm vừa nóng vừa lạnh.
Tắm sạch
Là cách tắm thông thường. Mục đích là để tẩy sạch ghét, mồ hôi và lớp da đã tróc trên mặt da. Nhiệt độ nước thường từ 35-38°C là vừa. Bình quân, vào mùa hè nên tắm mỗi ngày 1 lần, vào mùa đông mỗi tuần tắm 2-3 lần, mỗi lần tắm từ 10-30 phút. Tắm sạch vừa để làm sạch, vừa giúp bạn thư giãn, tránh các bệnh về da…
Tắm để hưng phấn
Mục đích là để rèn luyện thân thể, phấn chấn tinh thần. Nên tắm vào buổi sáng. Cách tắm như sau: Sau khi tắm sạch thì ngâm toàn thân vào nước lạnh 18°c khoảng 3 phút. Tắm xong phải nhanh chóng lau khô cho da đỏ lên, giúp cho máu dưới da tuần hoàn tốt hơn. Người da khô sau khi tắm nên bôi kem dưỡng da để da mềm mại.
Tắm để an thần
Mục đích làm mất mỏi mệt, người cảm thấy dễ chịu, thư giãn, được nghỉ ngơi. Cách tắm như sau: Ngâm mình vào nước ấm khoảng 37°c, nhắm mắt thư giãn khoảng 10-15 phút, sau đó ra khỏi bồn tắm, lau khô và xoa bóp toàn thân với kem dưỡng da khoảng 5 phút.
