Định nghĩa
Hội chứng có đặc điểm là kèm theo với cơn tăng huyết áp động mạch nặng, có những rối loạn thần kinh kéo dài từ vài phút tới vài ngày, sau cơn thì không để lại di chứng nào, nhưng bất cứ lúc nào cũng có thể dẫn tới một tai biến mạch máu não nặng.
Căn nguyên
Hội chứng này gặp ở:
Những người vốn có bệnh tăng huyết áp động mạch thường xuyên, dù nguyên nhân của bệnh này bắt nguồn từ đâu, và huyết áp của họ tăng lên nhất thời (huyết áp tâm trương > 110- 140 mmHg).
Những người không bị bệnh tăng huyết áp thường xuyên, nhưng bị cơn tăng huyết áp bất thường đột ngột (do bệnh thận, sản giật, V..V..).
Trong nhóm thứ nhất, bệnh não do tăng huyết áp có thể là một hiện tượng co các tiểu động mạch ở não, còn trong nhóm thứ hai thường là những đợt phù não.
Triệu chứng
RỐI LOẠN THẦN KINH KHU TRÚ: hay gặp nhất là ở những bệnh nhân tăng huyết áp đã lâu ngày và những tổn thương mạch máu não đã có sẵn trước cơn tăng huyết áp thêm. Bệnh cảnh lâm sàng giống như cơn đột quỵ não, nhưng chỉ thoáng qua (nhất thời) và không để lại di chứng, thường có những triệu chứng sau:
- Bất tỉnh, thường xảy ra đột ngột.
- Cơn co giật toàn thân hoặc khu trú.
- Rối loạn ngôn ngữ (lời nói), thị giác, và thính giác.
- Liệt nửa người hoặc liệt nhẹ nửa người.
- Rối loạn cảm giác và phối hợp vận động.
- Soi đáy mắt có thể thấy các động mạch biến đổi, xuất huyết võng mạc, bệnh võng mạc, và phù gai thị.
- Dịch não tuỷ căng (tăng áp suất) và có hàm lượng protein cao.
RỐI LOẠN THẦN KINH TOÀN THỂ: chủ yếu xuất hiện ỗ nhóm bệnh nhân không bị tăng huyết áp thường xuyên và không có tổn thương mạch, máu não, nhưng huyết áp động mạch của họ tăng đột ngột (ví dụ do cơn sản giật hoặc viêm thận cấp tính). Bệnh cảnh lầm sàng là bệnh cảnh phù não với:
Nhức đầu, nôn, phù gai thị, rối loạn thị giác.
Tình trạng mê sảng hoặc sững sờ, cơn co giật, đôi khi tiến triển thành hôn mê.
Chẩn đoán phân biệt, với những trường hợp sau:
Chảy máu não và huyết khối mạch máu não: chỉ khác với trường hợp bệnh não do tăng huyết áp bởi tính chất thoáng qua của bệnh này. Tuy nhiên bệnh não do tăng huyết áp có thể xảy ra trước khi bị xuất huyết não hoặc huyết khối mạch máu não (xem: tai biến mạch máu não).
Cơn tăng urê huyết: xét nghiệm thấy mức urê cao trong máu.
Điều trị xem: tăng huyết áp động mạch kịch phát. Điều trị triệu chứng, ví dụ cho thuốc an thần (làm dịu) trong trường hợp bệnh nhân bồn chồn lo lắng, hoặc thuốc chống co giật trong trường hợp có cơn co giật.
