Các biểu hiện dị ứng xuất hiện khá sớm, ngay từ lứa tuổi nhỏ. Cho đến 5 tuổi thì hầu hết trẻ em đều có thể mắc các tình trạng dị ứng. Sự xuất hiện, biểu hiện triệu chứng dị ứng cũng rất khác nhau và tuỳ thuộc vào lứa tuổi.
Những tác động của môi trường từ phạm vi nhỏ như: Thức ăn, khói thuốc lá, bụi nhà, thuốc chữa bệnh… đến phạm vi lớn như biến đổi khí hậu, huỷ hoại sinh thái đều làm cho bệnh dị ứng xuất hiện nhiều hơn và diễn biến phức tạp hơn.
Nhìn chung, dị ứng là tình trạng hoặc bệnh lý liên quan đến sự xuất hiện của kháng thể miễn dịch dị ứng đặc hiệu (IgE). Nói cách khác, khi một tình trạng hay một bệnh nào đó có liên quan đến sự xuất hiện của kháng thể miễn dịch dị ứng đặc hiệu thì đó là tình trạng dị ứng hay bệnh dị ứng. Dị ứng xuất hiện khi có yếu tố lạ (được gọi là dị nguyên hay kháng nguyên) xâm nhập cơ thể, làm cho cơ thể phải sinh ra kháng thể để chống lại dị nguyên và lúc đó phản ứng kháng nguyên – kháng thể xảy ra. Việc xác định được dị nguyên giúp cho việc chẩn đoán bệnh dị ứng chính xác và điều trị có hiệu quả. Ở trẻ nhỏ, “yếu tố lạ” được các nhà chuyên môn đề cập đến nhiều chính là sữa bò và protein của trứng. Trong khi ở trẻ lớn, hay bị dị ứng với bụi nhà, mò, mạt, lông chó, lông mèo và một số yếu tố khác, được gọi là “yếu tố dị ứng trong nhà”, đặc biệt là dị ứng khói thuốc lá. Tình trạng dị ứng với phấn hoa thường gặp ở lứa tuổi học đường, nhiều nhất là tuổi vị thành niên. Người ta có nói đến “mùa dị ứng” để chỉ một khoảng thời gian trong năm mà các bệnh dị ứng thường hay xuất hiện như viêm mũi dị ứng, sốt phát ban, hay hen phế quản. Thực ra thời tiết không phải là dị nguyên mà chỉ đóng vai trò làm cho yếu tố gây dị ứng hay dị nguyên bùng phát. Chẳng hạn như mùa xuân có nhiều hoa nở nên có nhiều phấn hoa, cũng được coi là “mùa dị ứng”. Cách phòng bệnh dị ứng có hiệu quả nhất chính là tránh hoặc hạn chế việc tiếp xúc với các dị nguyên, trong đó việc tạo ra một môi trường sống trong sạch đóng vai trò quan trọng. Các nhà chuyên môn cho rằng viêm mũi dị ứng, chàm dị ứng, hay viêm da dị ứng và hen phế quản… là những bệnh dị ứng tiêu biểu thường gặp.
Viêm mũi dị ứng
Viêm mũi dị ứng là một tình trạng viêm phụ thuộc dị nguyên xảy ra ở niêm mạc mũi và có liên quan mật thiết với viêm kết mạc. Bệnh có tính chất mạn tính, tái xuất hiện và theo mùa. Phấn hoa là căn nguyên gây viêm mũi dị ứng được nhắc đến nhiều nhất. Trong suốt một thế kỷ qua, tần suất của bệnh viêm mũi dị ứng đã tăng lên rất nhiều. ổ nhiễm không khí chính là nguyên nhân làm cho bệnh viêm mũi dị ứng xuất hiện ngày càng nhiều.
Chàm dị ứng
Chàm dị ứng là một tình trạng viêm ở da với tính chất đặc trưng là ngứa rất nhiều, diễn biến mạn tính, tái phát lặp đi lặp lại và đặc biệt là phân bố tổn thương thay đổi theo tuổi. Tỉ lệ mắc mới chàm dị ứng đột ngột tăng nhanh ở trẻ em dưới 7 tuổi trong những thập niên gần đây từ 10-20%. Và đặc biệt là trẻ thường có cả hen phế quản đi kèm.
Hen dị ứng
Hen là một quá trình viêm mạn tính của đường thở, trong đó có sự tham gia của nhiều yếu tố. Trên một cơ địa nhạy cảm, đường thở đáp ứng nhanh với các tác nhân kích thích và hậu quả là quá trình viêm xảy ra rồi tái diễn khi có các yếu tố thuận lợi. Biểu hiện là các đợt thở cò cử, thở khò khè, khó thở, có dấu hiệu chẹn ngực và ho, đặc biệt là ho về đêm và nửa đêm về sáng. Có đến hai phần ba trẻ em mắc hen không biểu hiện triệu chứng trước khi đến tuổi đi học, nhưng sau đó bệnh xuất hiện tăng dần theo lứa tuổi cho đến giai đoạn trưởng thành. Nhìn chung ở trẻ nhỏ, trẻ trai mắc hen nhiều hơn 2 lần so với trẻ gái. Khi trẻ lớn lên, tỉ lệ này dần dần trở lại cân bằng.
Điều cần lưu ý là khi có biểu hiện dị ứng, bệnh nhân nên đến cơ sở y tế để khám, tìm nguyên nhân, thầy thuốc sẽ có cách chữa trị thích hợp. Không nên tự uống thuốc vì có thể sẽ làm cho tình trạng dị ứng thêm trầm trọng, thậm chí nguy hiểm tính mạng.
