Có tới 4 trên 10 người sẽ bị dây thần kinh tọa, hoặc kích thích dây thần kinh tọa, vào một thời điểm nào đó trong đời. Dây thần kinh này xuất phát từ cả hai bên cột sống dưới và đi qua khung chậu và mông. Sau đó, dây thần kinh đi dọc theo mặt sau của mỗi đùi trước khi chia thành các nhánh tại đầu gối để đi đến bàn chân.
Bất cứ điều gì gây áp lực lên hoặc kích thích dây thần kinh này có thể gây ra cơn đau chạy dọc theo mặt sau của một bên mông hoặc đùi. Cảm giác đau có thể thay đổi rất nhiều. Đau dây thần kinh tọa có thể cảm thấy như một cơn đau nhẹ; một cảm giác sắc bén, bỏng rát; hoặc khó chịu tột độ. Đau dây thần kinh tọa cũng có thể gây ra cảm giác tê, yếu và ngứa ran.
Cơn đau có thể trở nên tồi tệ hơn khi ngồi lâu, đứng lên, ho, hắt hơi, xoay người, nâng hoặc căng thẳng. Điều trị đau dây thần kinh tọa có thể bao gồm các gói nhiệt và lạnh, thuốc men, bài tập và các biện pháp bổ sung và thay thế.
Thuốc giảm đau từ dây thần kinh tọa
Có nhiều loại thuốc có thể được sử dụng để giảm đau dây thần kinh tọa. Các loại thuốc uống bao gồm:
- Các loại thuốc giảm đau không kê đơn như acetaminophen, aspirin hoặc NSAIDs (như ibuprofen [Advil, Motrin], ketoprofen hoặc naproxen [Aleve])
- Thuốc giãn cơ kê đơn để giảm co thắt cơ
- Thuốc chống trầm cảm cho đau lưng mãn tính
- Thuốc giảm đau kê đơn cho cơn đau nặng hơn
Không nên cho trẻ em dưới 18 tuổi dùng aspirin vì nguy cơ cao bị hội chứng Reye.
Trong một số trường hợp, một loại thuốc steroid được tiêm vào không gian quanh dây thần kinh cột sống. Nghiên cứu cho thấy các mũi tiêm này có tác dụng vừa phải khi kích thích do áp lực từ một đĩa đệm bị thoát vị hoặc bị vỡ.
Vật lý trị liệu cho dây thần kinh tọa
Đau dây thần kinh tọa có thể khiến bạn khó hoạt động. Nhưng nghỉ ngơi trên giường không được khuyến nghị như một phương pháp điều trị chính. Để quản lý cơn đau dây thần kinh tọa mới, bạn có thể thấy rằng một số tư thế và hoạt động thoải mái hơn những cái khác.
Nếu triệu chứng không nghiêm trọng nhưng kéo dài hơn vài tuần, bác sĩ có thể khuyến nghị vật lý trị liệu. Các bài tập phù hợp có thể thực sự giúp giảm đau dây thần kinh tọa. Chúng cũng có thể giúp điều chỉnh cơ thể để ngăn cơn đau quay lại.
Các bài tập được khuyến nghị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra đau dây thần kinh tọa. Việc làm việc với một chuyên gia có kinh nghiệm trong việc điều trị những người bị đau dây thần kinh tọa là rất quan trọng. Thực hiện các bài tập chính xác theo chỉ dẫn cũng rất quan trọng.
Để có chỉ dẫn đúng đắn, bạn rất có thể sẽ làm việc với một trong các chuyên gia sau:
- Chuyên viên vật lý trị liệu
- Bác sĩ vật lý trị liệu – bác sĩ chuyên về y học vật lý
Các biện pháp bổ sung và thay thế để giảm đau dây thần kinh tọa
Một số người tìm thấy sự giảm đau từ các liệu pháp bổ sung và thay thế như phản hồi sinh học và châm cứu. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng những liệu pháp này chưa được nghiên cứu khoa học chứng minh là hiệu quả cho đau dây thần kinh tọa.
Phản hồi sinh học là một kỹ thuật giúp có thể kiểm soát các quá trình cơ thể như nhịp tim, huyết áp và căng cơ. Kỹ thuật này hoạt động bằng cách sử dụng một máy cung cấp thông tin về quá trình đang được điều chỉnh. Khi có thông tin đó hiển thị, người bệnh thường có thể tìm ra cách để đạt được kiểm soát có ý thức đối với các quá trình này. Có lẽ ứng dụng phổ biến nhất của phản hồi sinh học là để điều trị căng thẳng và các tình trạng liên quan đến căng thẳng.
Châm cứu là một phương pháp điều trị sử dụng kim mảnh được chèn vào các vị trí cụ thể trên da được gọi là điểm châm cứu. Các điểm này nằm dọc theo các kinh mạch, hay còn gọi là kênh. Các kênh này được cho là dẫn truyền khí, được cho là năng lượng hoặc sức sống của cơ thể. Lý thuyết đằng sau việc sử dụng châm cứu là cơn đau được cho là xuất phát từ sự mất cân bằng hoặc tắc nghẽn trong dòng chảy của khí. Châm cứu có nhiệm vụ loại bỏ những tắc nghẽn đó để phục hồi sự cân bằng.
Một lý thuyết cho rằng việc kích thích những điểm này tạo ra hiệu ứng bằng cách kích thích hệ thần kinh trung ương. Điều này sẽ kích thích việc giải phóng các hóa chất có thể thay đổi cảm nhận về cơn đau hoặc tạo ra những thay đổi khác thúc đẩy cảm giác thoải mái.
Phẫu thuật cho dây thần kinh tọa
Chỉ một tỷ lệ rất nhỏ người bị đau dây thần kinh tọa cần phẫu thuật. Nếu cơn đau do dây thần kinh tọa kéo dài ít nhất 6 tuần mặc dù đã điều trị, bạn có thể được giới thiệu đến một chuyên gia. Vào thời điểm đó, phẫu thuật có thể là một lựa chọn. Mục tiêu của phẫu thuật là khắc phục nguyên nhân gây ra đau dây thần kinh tọa. Ví dụ, nếu một đĩa đệm thoát vị đang gây áp lực lên dây thần kinh, thì phẫu thuật để sửa chữa vấn đề đó có thể giảm cơn đau dây thần kinh tọa.
Nếu triệu chứng đau dây thần kinh tọa nghiêm trọng hoặc trở nên tồi tệ hơn, thì việc giới thiệu ngay đến chuyên gia là cần thiết.
