Chắp Mắt là Gì?
Chắp mắt là một cục sưng nhỏ hoặc cục u trên mí mắt do tuyến bị tắc nghẽn. Nếu có nhiều hơn một chắp, chúng được gọi là chalazia. Đây là một trong những loại u thường gặp nhất trên mí mắt.
Chắp thường xuất hiện ở mí mắt trên, nhưng cũng có thể xảy ra ở cả hai mắt cùng lúc và thường tự biến mất rồi tái phát.
Phân Biệt Chắp và Lẹo Mắt
Chắp có thể khó phân biệt với lẹo mắt, một loại u mí mắt khác do nhiễm trùng gây ra. Lẹo xuất hiện dọc theo mép mí mắt, đôi khi ở chân lông mi, còn chắp thường nằm giữa mí mắt. Lẹo thường đau và có một đốm vàng ở trung tâm có thể vỡ ra sau vài ngày.
Lẹo có thể chuyển thành chắp nếu nhiễm trùng biến mất nhưng để lại một số chất bị tắc trong tuyến.
Triệu Chứng của Chắp
Chắp bắt đầu với một vùng nhỏ có thể đỏ, sưng, đau khi chạm vào. Sau vài ngày, cơn đau thường giảm, để lại một cục hoặc khối u. Bạn cũng có thể gặp phải:
- Chảy nước mắt
- Kích ứng mắt nhẹ
- Mờ mắt
Chắp kéo dài bao lâu?
Chắp thường không kéo dài lâu. Với một số cách chăm sóc tại nhà, chắp có thể biến mất trong vòng một tuần. Ngay cả khi không làm gì, nó vẫn thường tự hết trong khoảng 4-6 tuần. Nhưng nếu chắp không biến mất hoặc gây phiền toái, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
Nguyên Nhân của Chắp
Bạn có các tuyến khắp cơ thể để sản xuất các chất thiết yếu cho tế bào, mô và cơ quan. Tuyến meibomian ở mí mắt trên và dưới sản xuất dầu để trộn với nước mắt, giữ ẩm và bảo vệ mắt. Nếu dầu trở nên quá đặc hoặc tuyến bị tắc do viêm, bạn có thể bị chắp.
Chắp cũng có thể liên quan hoặc do các tình trạng sức khỏe khác như:
- Bệnh rosacea
- Viêm mí mắt (blepharitis)
- Viêm da tiết bã nhờn
- Lao phổi
- Nhiễm trùng virus
Hiếm khi chắp do nhiễm trùng gây ra.
Yếu Tố Nguy Cơ của Chắp
Chắp thường xảy ra ở người lớn nhiều hơn trẻ em và có khả năng cao hơn nếu bạn có:
- Viêm mí mắt
- Một bệnh về da như viêm da tiết bã nhờn hoặc mụn rosacea
- Bệnh lý khác như tiểu đường
- Đã từng bị chắp trước đây
Chẩn Đoán Chắp
Không có xét nghiệm đặc biệt nào để chẩn đoán chắp. Bác sĩ thường sẽ hỏi về triệu chứng, các vấn đề về mắt trong quá khứ và lịch sử sức khỏe của bạn.
Nếu chắp tái phát nhiều lần, bác sĩ có thể đề nghị bạn gặp bác sĩ chuyên khoa mắt. Họ sẽ thực hiện các kiểm tra mắt bên ngoài và mí mắt để kiểm tra tuyến dầu ở chân lông mi, giúp ngăn ngừa chắp tái phát bằng cách điều trị các bệnh lý như viêm mí mắt và rối loạn chức năng tuyến meibomian.
Liệu chắp cứng có tự khỏi không?
Câu trả lời ngắn là có. Chắp thường cứng do dầu bị tắc và đông cứng lại. Hầu hết thời gian, chắp sẽ tự biến mất. Bạn cũng có thể làm mềm dầu đông và giúp khối u nhanh chóng biến mất. Trong trường hợp hiếm hoi, bạn có thể cần bác sĩ loại bỏ nó.
Điều Trị Chắp
Chắp thường tự khỏi trong vài ngày hoặc vài tuần mà không cần điều trị. Tuy nhiên, một số biện pháp có thể giúp tăng tốc quá trình.
- Điều trị y tế: Nếu nghĩ rằng bạn bị chắp, hãy gặp bác sĩ để được kiểm tra và hướng dẫn chăm sóc. Bác sĩ cũng có thể đề nghị dùng thuốc nhỏ mắt hoặc kem bôi mắt.
- Các phương pháp điều trị khác: Nếu các phương pháp điều trị không hiệu quả, bác sĩ có thể kê thuốc hoặc tiêm steroid để làm giảm vấn đề. Trong các trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể gây tê và mở cục u để dẫn lưu.
Biện pháp tại nhà
Một biện pháp đơn giản là áp khăn sạch, ấm và ẩm lên chắp. Bác sĩ hoặc y tá có thể hướng dẫn bạn cách thực hiện và tần suất thực hiện.
- Rửa mí mắt với xà phòng nhẹ như dầu gội em bé hoặc các sản phẩm tẩy rửa mí mắt không kê đơn.
- Xoa bóp nhẹ nhàng khu vực xung quanh để giúp mở tuyến dầu. Tuy nhiên, không cố ép hoặc nặn chắp vì có thể làm tình trạng xấu đi.
Loại bỏ chắp
Nếu chắp không biến mất hoặc lớn hơn, bạn có thể cân nhắc phẫu thuật để loại bỏ nó. Hầu hết mọi người không cần phẫu thuật, nhưng nếu chắp kéo dài hơn hai tháng hoặc tăng kích thước, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để xem có nên loại bỏ hay không.
Phẫu thuật chắp
Phẫu thuật chắp không kéo dài lâu. Bác sĩ có thể thực hiện tại phòng khám trong khoảng 15-20 phút. Họ sẽ gây tê mí mắt, sau đó thực hiện một vết cắt nhỏ trên chắp để dẫn lưu dịch hoặc loại bỏ dầu cứng trong mí mắt. Bạn có thể thấy hơi đau, nhưng thường không cần khâu.
Bác sĩ có thể đặt một miếng gạc lên mắt và đề nghị bạn sử dụng kem kháng sinh hoặc thuốc nhỏ mắt kháng sinh để tránh nhiễm trùng. Sau đó, bạn có thể tiếp tục các hoạt động bình thường ngay sau khi phẫu thuật.
Trước phẫu thuật, hãy hỏi bác sĩ nếu họ sẽ loại bỏ chắp từ dưới mí mắt để tránh để lại sẹo. Thông thường, bác sĩ có thể loại bỏ chắp theo cách này. Nếu phải loại bỏ từ bên ngoài, có thể để lại một vết sẹo nhỏ.
Dẫn lưu chắp
Chắp thường tự biến mất, nhưng nếu không, bác sĩ có thể muốn tạo một vết cắt nhỏ hoặc cắt trong u để dẫn lưu dịch ra ngoài.
Các Giai Đoạn Lành Của Chắp
Chắp bắt đầu nhỏ và có thể khó nhận ra lúc đầu. Nó có thể trông như một đốm đỏ hoặc sưng nhẹ trên mí mắt. Sau vài ngày hoặc một tuần, bạn có thể thấy chắp lớn hơn. Ở giai đoạn này, chắp thường không gây đau nhưng có thể dễ dàng nhìn thấy.
Chắp có thể phát triển nhanh chóng đến kích thước của một hạt đậu và sẽ ngừng phát triển. Hầu hết các trường hợp chắp sẽ tự biến mất và lành lại trong vài tuần.
Phòng Ngừa Chắp Mắt
Không có cách nào chắc chắn để ngăn ngừa chắp. Tuy nhiên, bạn có thể giảm nguy cơ bằng cách giữ mí mắt sạch sẽ:
- Rửa tay thường xuyên, đặc biệt trước khi chạm vào mắt hoặc đeo kính áp tròng.
- Rửa sạch mí mắt trước khi đi ngủ để loại bỏ trang điểm và các chất có thể gây tắc nghẽn tuyến.
- Thay đồ trang điểm mắt mỗi 2-3 tháng, và không dùng chung với người khác.
- Nếu đeo kính áp tròng, hãy chắc chắn vệ sinh kính kỹ với dung dịch làm sạch sát khuẩn.
- Nếu dùng kính áp tròng dùng một lần, chỉ đeo trong thời gian khuyến nghị.
- Hỏi ý kiến bác sĩ xem có nên chà nhẹ mí mắt trong sinh hoạt hàng ngày không, đặc biệt nếu bạn đã từng bị chắp nhiều lần.
Khi Nào Cần Gọi Bác Sĩ
Nếu chắp không tự khỏi như mong đợi dù bạn đã thực hiện các bước chăm sóc tại nhà, hãy gặp bác sĩ mắt để được tư vấn. Bác sĩ có thể đề xuất các bước khác hoặc quyết định xem có cần dẫn lưu hoặc loại bỏ chắp qua phẫu thuật hay không.
Hãy thông báo cho bác sĩ nếu chắp biến mất rồi quay trở lại.
Điểm Chính về Chắp Mắt
Chắp là một cục u đỏ nhỏ có thể xuất hiện khi tuyến dầu trên mí mắt bị tắc nghẽn. Hầu hết các trường hợp chắp sẽ tự khỏi. Nếu chắp không lành trong vòng 4-6 tuần, hãy gặp bác sĩ và không tự ý nặn chắp.
Câu Hỏi Thường Gặp về Chắp
Nguyên nhân gây chắp là gì?
Chắp là một loại u nang hình thành khi tuyến dầu ở mí mắt bị tắc. Khi tuyến bị tắc này chứa đầy chất lỏng và dầu, nó tạo ra một cục cứng.
Khi nào tôi cần lo lắng về chắp?
Có thể cảm thấy phiền khi có một cục u trên mí mắt, nhưng chắp thường không phải là vấn đề nghiêm trọng. Phần lớn các trường hợp chắp sẽ tự biến mất hoặc có thể điều trị tại nhà. Nếu chắp không khỏi sau khoảng một tháng, hãy trao đổi với bác sĩ.
Chắp có thể vỡ ra không?
Chắp không dễ dàng vỡ tự nhiên, và bạn cũng không nên tự nặn nó. Nặn chắp có thể gây tổn thương mí mắt và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Nếu chắp không tự khỏi, hãy hỏi ý kiến bác sĩ để được tư vấn hoặc xem xét phẫu thuật nếu cần.
