Kỹ thuật Hút đờm nhớt

Hút đờm nhớt

Định nghĩa

Hút đờm nhớt là làm sạch và thông đường hô hấp.

Hút đờm nhớt bao gồm hút thông đường hô hấp trên và đường hô hấp dưới.

+ Đường hô hấp trên: mũi, hầu họng.

+ Đường hô hấp dưới: từ hầu thanh quản đến khí quản, phế quản.

Có thể gây tai biến cho người bệnh: nhiễm khuẩn đường hô hấp, thiếu oxy,

tổn thương niêm mạc đường hô hấp.

Mục đích

Làm sạch dịch xuất tiết để thông đường hô hấp.

Tạo thuận lợi cho sự lưu thông trao đổi khí.

Lấy dịch xuất tiết để chẩn đoán.

Phòng nhiễm khuẩn do dịch tích tụ.

Hút sâu kích thích phản xạ ho.

Tránh các biến chứng ở hệ hô hấp.

Chỉ định

Người bệnh nhiều đờm nhớt, không tự khạc được.

Trẻ hôn mê, động kinh, co giật.

Người bệnh có ống nội khí quản hoặc mở khí quản.

Nhận định tình trạng người bệnh

Nhận định tình trạng hô hấp: khó thở? đờm?

Trợ giúp hô hấp? Bằng dụng cụ gì: máy thở, đặt nội khí quản, mở khí quản.

Tính chất đờm: nhiều ít, nhầy đặc hay loãng.

Bệnh lý đi kèm: hôn mê do xuất huyết não.

Các phương pháp hút đờm

Hút thông đường hô hấp trên

Hút qua mũi hoặc miệng.

Chỉ định đối với những người bệnh có đờm nhớt nhiều mà không khạc ra được hoặc không nuốt vào được, biểu hiện qua tiếng thở khò khè.

Hút thông đường hô hấp dưới

Hút đờm nhớt ở phế quản: ống vào sâu khoảng 20 cm đối với người lớn hoặc đo từ đỉnh mũi đến trái tai rồi đo tiếp tới sụn giáp trạng.

Đối với trường hợp hút qua đường miệng thì đo từ cung răng tới giữa đường ức.

Hút phế quản: ống thông có thể chạm vào chỗ phân nhánh phế quản thì nên kéo lui ống thông ra khoảng 1 cm hoặc đẩy ống vào sâu hơn.

Hút thông đường hô hấp dưới áp dụng thường trên người bệnh đang được đặt nội khí quản hay mở khí quản.

Cần lưu ý vì niêm mạc khí phế quản là niêm vô khuẩn nên có nguy cơ dễ bị nhiễm khuẩn khi hút đờm.

Những điểm cần lưu ý khi hút đờm nhớt

Khi hút cần lưu ý sự tăng tiết đờm nhớt do ống hút kích thích và làm người bệnh thiếu oxy khi hút nhiều lần và thời gian hút quá lâu.

Đưa ống sâu đến khi người bệnh có phản xạ ho là được, không nên đưa ống sâu quá vì có thể gây kích thích dây thần kinh X.

Hút thông đường hô hấp dưới dễ làm nhịp tim chậm và đôi khi ngừng nên cần phải theo dõi sát người bệnh trong suốt thời gian hút, nhất là lần hút đầu tiên.

Đưa ống hút vào đúng vị trí, giai đoạn hít vào (nắp thanh quản mở).

Trong lúc ống hút đang di chuyển vào, không nên thực hiện hút.

Người bệnh nằm đầu ngửa tối đa với tư thế này việc hút đờm sẽ dễ dàng.

Thời gian mỗi lần hút không quá 15 giây (thời gian mỗi động tác hút bằng với thời gian nhịp thở của người điều dưỡng).

Tổng thời gian hút không quá 5 phút.

Hút thông đường hô hấp dưới dễ kích thích thần kinh X cần phải theo dõi sát người bệnh.

Kỹ thuật hút phải nhẹ nhàng.

Đưa ống vào đúng vị trí rồi mới hút.

Nên tăng nồng độ oxy 100% 3 phút trước và sau khi hút, bồi hoàn lại lượng dưỡng khí đã mất trong quá trình hút hoặc cho người bệnh hít thở sâu.

Nếu đờm quá đặc có thể bơm 4-5 ml NaCl 0,9% trước khi hút.

Dùng ống thông hút riêng biệt: một cho đường mũi, miệng, một cho lỗ khai khí quản.

Trong khi hút nếu người bệnh có phản xạ buồn nôn thì nên kiểm tra vị trí ống hút có lạc vào thực quản hay không.

Kích cỡ ống hút thích hợp:

+ Người lớn: 12-18 Fr

+ Trẻ em: 8-10 Fr

+ Sơ sinh: 5-8 Fr

áp lực hút đờm nhớt:

Có 3 mức của áp lực hút:

+ áp lực cao: 120-150 mmHg

+ áp lực trung bình: 80-120 mmHg

+ áp lực thấp: dưới 80 mmHg

Thông thường khi hút đờm ta dùng áp lực:

Hệ thông trung tâm:

+ Người lớn: 100-120 mmHg

+ Trẻ em trẻ sơ sinh: 50-75 mmHg

Hệ thống xách tay:

+ 9-15 mmHg (15-20 cmH20)

Bảng kiểm lượng giá thực hiện kỹ năng soạn dụng cụ hút thông đường hô hấp trên

Bảng kiểm hướng dẫn học kỹ năng hút thông đường hô hấp trên

Bảng kiểm lượng giá thực hiện kỹ năng: hút thông đường hô hấp trên

Bảng kiểm lượng giá thực hiện kỹ năng soạn dụng cụ hút thông đường hô hấp qua nôi khí quản hoặc mở khí quản

Bảng kiếm hướng dẫn học kỹ năng hút thông đường hô hấp trên qua nội khí quản hoặc mở khí quản

Bảng kiếm lượng giá thực hiện kỹ năng hút thông đường hô hấp qua nội khí quản hoặc mở khí quản