Cây lê thuộc loài cây thân gỗ nhỏ, lá có phiến nhỏ hình tam giác hơi tròn, mép lá có răng nhọn nhỏ, tận cùng thành tơ dài, gân phụ 5-7 cặp, cuống lá hơn phiến, cụm hoa ngủ, cuống hoa dài 4-6cm, không có lông, đài có 5 răng, cánh hoa cao lcm, nhị nhiều, chỉ nhị dài 6-8mm, vòi nhụy 4-5mm. Quả hình xá lị 4x3cm, có lỗ bỉ tròn.
Cây lê được trồng nhiều ở các vùng núi cao như Cao Bằng, Lạng Sơn v.v…
Quả lê rất giàu chất dinh dưỡng. Cứ 100g lê có 86,5g nước, 0,1g chất béo, 0,2g prôtêin, 11 g carbohydrat, 1,6g xơ, 14mg canxi, 13mg photpho, 0,5mg sắt, 0,2mg vitamin PP, các vitamin nhóm P, C, betacaroten, 1mg axít folic. So với các thức ăn thực vật, lê là loại có nhiều chất xơ có vai trò quan trọng trong tiêu hóa và chuyển hóa.
Theo Đông y thì quả lê có vị ngọt, mát. Tác dụng thanh nhiệt, nhuận táo cho lục phủ, nếu nấu chín ăn giúp bổ âm cho ngũ tạng. Liều dùng 30-40g/ngày.
Thuốc ứng dụng từ quả lê:
Bài 1. Thuốc chữa ho, khô miệng
+ Quả lê 50g
+ Sữa tươi 20ml
+ Đường trắng 10g
Quả lê rửa sạch, bỏ vỏ, bỏ hạt, xay nhỏ ép lấy nước, bỏ bã; cho sữa và đường vào nước lê quấy đều cho người bệnh uống, ngày 1 lần, sau khi ăn. cần uống liền 5 ngày.
Bài 2. Thuốc chữa ho có đờm vàng
+ Quả lê 100g
+ Gừng tươi 10g
+ Mật ong 25ml
Quả lê rửa sạch, bỏ vỏ, bỏ hạt; gừng rửa sạch, cùng với lê xay nhỏ ép lấy nước, bỏ bã. Cho mật ong vào nước lê quấy đều, chia 2 lần cho người bệnh uống trong ngày, sau khi ăn. Cần uống liền 5 ngày.
Bài 3. Thuốc chữa viêm họng
+ Quả lê 500g
+ Vỏ quýt khô 20g
+ Củ cải tươi 50g
Quả lê rửa sạch, bỏ vỏ, bỏ hạt, xay nhỏ ép lấy nước, bỏ bã; củ cải tươi rửa sạch, cùng vỏ quýt khô cho vào nồi thêm 500ml nước đun nhỏ lửa cho thuốc nhừ. Khỉ còn 200ml nước thuốc chắt lấy nước bỏ bã; cho nước thuốc vào nước lê quấy đều. Người bệnh chia hai lần uống hết trong ngày, sau khỉ ăn. Cần uống liền 5 ngày.
Bài 4. Thuốc chữa bệnh khó thở do phổi yếu
+ Quả lê 500g
+ Hoa hồng bạch 100g
+ Mộc nhĩ trắng 50g
+ Bối mẫu 5g
+ Đường phèn 100g
Quả lê rửa sạch, bỏ vỏ, bỏ hạt, xay nhỏ ép lấy nước. Hoa hồng bạch, mộc nhĩ trắng, bối mẫu cho vào nồi thêm 600ml nước đun nhỏ lửa cho thuốc nhừ, khi còn 300ml nước thuốc chắt lấy nước bỏ bã; cho đường phèn vào nước thuốc đun tan hết đường, sau đó cho nước thuốc vào nước lê quấy đều. Người bệnh chia 3 lần uống hết trong ngày, sau khỉ ăn. cần uống liền 9 ngày.
Bài 5. Thuốc chữa phụ nữ có thai bị nôn
+ Quả lê 300g
+ Quả me 20g
+ Đường phèn 30g
Quả lê rửa sạch, bỏ vỏ, bỏ hạt, bỏ lõi. Quả me rửa sạch, cạo bỏ vỏ ngoài giã dập. Cả ba vị thuốc trên cho vào nồi thêm 600ml nước đun nhỏ lửa cho thuốc nhừ, khi còn 300ml nước thuốc chắt lấy nước, bỏ bã. Người bệnh chia 3 lần uống hết trong ngày, sau khi ăn. cần uống liền 5 ngày.
Bài 6. Thuốc chữa bệnh viêm phế quản
+ Quả lê 300g
+ Hạnh nhân 5g
+ Sa sâm 10g
+ Lá dâu 1 Og
Quả lê rửa sạch, bỏ vỏ, bỏ hạt, lõi, cùng các vị thuốc cho vào nồi thêm 600ml nước đun nhỏ lửa cho thuốc nhừ, khi còn 300ml nước thuốc, chắt lấy nước bỏ bã. Người bệnh chia 3 lần uống hết trong ngày, sau khi ăn. cần uống liền 5 ngày.
Bài 7. Thuốc chữa ho ra máu
+ Quả lê 300g
+ Sinh địa 30g
+ Râu ngô 50g
Quả lê rửa sạch, bỏ hạt, bỏ lõỉ, cắt nhỏ, cùng các vị thuốc cho vào nồi thêm 600ml nước đun nhỏ lửa cho thuốc nhừ. Khi còn 300ml nước thuốc chắt lấy nước bỏ bã. Người bệnh chia 3 lần uống hết trong ngày, sau khi ăn. cần uống liền 11 ngày.
Bài 8. Thuốc chữa bệnh ợ hơi
+ Quả lê 300g
+ Đinh hương 3g
Quả lê rửa sạch, bỏ vỏ, bỏ hạt, bỏ lõi, cho đỉnh hương cùng lê vào bát to đem hấp cách thủy; khi thuốc đã nhừ cho người bệnh ăn cái uống nước, ngày ăn 2 lần, trước khi ăn. cần ăn liền 5 ngày.
Bài 9. Thuốc chữa hôi miệng
+ Quả lê 300g
+ Mộc hương 60g
+ Hương nhu 600g
Quả lê rửa sạch bỏ hạt, bỏ lõi, cùng các vị thuốc cho vào nồi thêm 600ml nước đun nhỏ lửa cho thuốc nhừ, khi còn 300ml nước thuốc chắt lấy nước bỏ bã. Người bệnh chia 3 lần uống hết trong ngày, trước khi ăn. cần uống liền 9 ngày.
