I. ĐẠI CƯƠNG
Liệt dây thần kinh sọ VII ngoại biên ( hay con gọi Bell’s Palsy ) là một tổn thương cấp tính, thường tự giới hạn liên quan đến chỉ một dây thần kinh mặt – thần kinh sọ VII.
Cho đến nay vẫn chưa xác định được nguyên nhân của liệt VII ngoại biên. Một số yếu tố được cho là có thể gây ra Liệt VII ngoại biên là :
- Herpes simplex virus type 1 ( HSV – 1 ) được xác định trong đa số các trường hợp
- Herpes Zoster
- Nhiễm HIV cấp tính
- Bệnh Lyme
- Viêm tai giữa cấp hoặc mạn tính
- Bệnh cơ
- Khối u vùng mặt : u tuyến nước bọt,…
II. CHẨN ĐOÁN :
Chẩn đoán bệnh chủ yếu dựa vào lâm sàng. Bệnh thường xảy ra đột ngột khi di tàu xe hoặc thường sau ngủ dậy phát hiện :
- Khuôn mặt mất cân xứng : Mờ hoặc mất các nếp nhăn tự nhiên: Nếp nhăn trán, rãnh mũi má. Miệng và nhân trung bị kéo về bên lành (khi nhe răng sự mất cân xứng càng rõ hơn.)
- Mắt bên liệt không nhắm kín – Dấu Charles Bell (+)
- Cảm giác tê một bên mặt
- Mất vị giác ở 2/3 trước lưỡi
- Khô mắt hoặc chảy nước mắt
III. ĐIỀU TRỊ
Không có điều trị đặc hiệu :
- Corticosteroids: Prednisolon: 20mg – 60mg/ ngày chia làm 2 – 3 lần / ngày (có thể đến 80mg / ngày ) duy trì 1 – 2 tuần, giảm liều khi lâm sàng cải thiệ Nên cho trong vòng 72 giờ sau khi khởi phát
Methylprednisolon: 16 – 48 mg/ngày
- Thuốc kháng virus: Acylovir 200mg × 5 lần / ngày từ 7 đến 10 ngày
- Kết hợp kháng virus và corticoide: 1000mg/ngày x 5 ngày kết hợp prenisolone
- 60mg/ngày x 5 ngày sau đó 30mg/ngày x 3 ngày sau đó 10mg/ngày x 2 ngày
- Vitamin nhóm B (B1, B6, B12): 1 viên x 2 uống/ngày x 7 ngày
- Chăm sóc mắt : Nên đeo kính râm chống gió bụi, rửa mắt thường xuyên bằng nước mắt nhân tạo, nước muối sinh lý ( NaCl 9 ‰ ) hay Cloramphenicol 0,4 %.
- Vật lý trị liệu : Các bài tập trên khuôn mặt có thể làm giảm thời gian phục hồi hoặc di chứng
- Phương pháp khác : Hiệu quả của châm cứu còn đang được xem xét
Xem thêm:
