Định nghĩa
Hội chứng chèn ép dây thần kinh giữa ở cổ tay, gây đau, khi dây thần kinh này chui qua ống cổ tay cùng với những gân cơ gấp từ vùng cẳng tay trước xuống gan bàn tay.
Căn nguyên
Hội chứng ống cổ tay gặp trong các trường hợp: tống sản màng (bao) hoạt dịch gân các cơ gấp hoặc còn gọi là viêm màng hoạt dịch gân (làm cho các khoảng trống trong ống cổ tay bị hẹp lại), bệnh gút, viêm đa khớp dạng thấp, chấn thương cô tay, các bệnh u hạt (như bệnh sarcoid, bệnh lao), tật to các cực (phì đại mô liên kết), tăng năng cận giáp trạng, bệnh tiểu đường, giảm năng giáp trạng, bệnh thoái hoá dạng tinh bột, khối u.
Triệu chứng
Thường hay gặp nhất là ở phụ nữ trên 50 tuổi, không có nguyên nhân rõ ràng. Hội chứng khởi phát bằng dị cảm xuất hiện ban đêm hoặc khi bị lạnh, bàn tay bất động và vụng về làm cho bệnh nhân khó chịu, cảm giác đau có thể khu trú ở gan bàn tay và ở ba ngón tay đầu tiên kể từ ngón tay cái, hoặc đau lan tới cang tay, đôi khi có thể lan tới vai và cô giống với kiểu đau do bệnh hư khớp cột sống cổ. Cảm giác đau có thể liên tục hoặc cách quãng, đau tăng lên khi vận động bàn tay. Trong những thể đã muộn có thể phát hiện được những rối loạn cảm giác trong các vùng da do dây thần kinh giữa chi phối. Nếu gấp bàn tay tới biên độ tối đa và giữ trong một phút (dấu hiệu Phalen) hoặc ấn mạnh trên đường đi của dây thần kinh giữa trong ống cổ tay (dấu hiệu Tinel) thì sẽ gây ra các triệu chứng mô tả ở trên. Chẩn đoán được xác định dựa vào xét nghiệm cơ điện đồ.
Điều trị
Bất động nhẹ nhàng cổ tay vào ban đêm bằng cách đặt cổ tay trong một máng cứng. Phong bế tại chỗ corticoid. Có trường hợp cần phải giải phóng chèn ép bằng phẫu thuật.
Những hội chứng ống khác do chèn ép dây thần kinh:
Hội chứng ống hoặc hội chứng ống nhỏ (tiểu ống) là do một dây thần kinh ngoại vi nào đó bị chèn ép ở trong một vị trí giải phẫu có sẵn điều kiện dễ xảy ra chèn ép.
Đau đùi dị cảm: đôi khi gây ra bỏi dây thần kinh đùi bì ngoài bị chèn ép khi dây này chui qua dưới cung đùi (bệnh nhân cảm thấy đau ở mặt ngoài đùi).
Đau xương đốt bàn chân Morton: xem từ này.
Hội chứng máng trên ròng rọc mỏm khuỷu (hoặc rãnh trên ròng rọc khuỷu): do chèn ép dây thần kinh trụ (xem hội chứng này).
Hội chứng Houìship-Romberg: hội chứng chèn ép dây thần kinh bịt khi dây thần kinh này chui ra khỏi lỗ bịt, nguyên nhân thường do di căn ung thư hoặc do thoát vị lỗ bịt. Bệnh nhân cảm thấy đau ở mặt trong khớp gốĩ.
Hội chứng ống cổ chân: chèn ép dây thần kinh chày sau, nằm ở bên trong ống xương sợi (gọi là ống gót) khi dây thần kinh này đi qua dây chằng vòng trong của cổ chân. Hội chứng biểu hiện bởi đau cổ chân; khi bước đi thì đau nặng thêm và khi nghỉ ngơi thì đỡ đau hơn.
