Khái niệm
Vùng Tâm hung ra mồ hôi còn gọi là “Tâm hãn” là ý nói vùng Tâm hung ra nhiều mồ hôi, chính như Hãn chứng – Loại chứng trị tài có ghi “Một mảng ở vùng Tâm ra mồ hôi dâm dấp gọi là Tâm hãn”, cũng có chỗ gọi là “Hung hãn xuất”.
Phân biệt
Chứng hậu thường gặp
- Tâm hung ra mồ hôi do Tâm Tỳ khí hư:Có chứng vùng Tâm hung ra mồ hôi, sắc mặt trắng nhợt, đoản hơi yếu sức, hồi hộp hay quên, biếng ăn, đại tiện nhão, chất lưỡi nhạt bệu, mạch Hư Nhược.
- Tâm hung ra mồ hôi do Tâm Thận âm hư:Có chứng vùng Tâm hung ra mồ hôi, hư phiền mất ngủ, hồi hộp hay quên, choáng váng tai ù, miệng khô lưỡi ráo, lưng gối mỏi, di tinh hay mộng, xương nóng âm ỉ, triều nhiệt, tiểu tiện sẻn đỏ, lưỡi đỏ, ít rêu, mạch Tế Sác.
Phân tích
- Chứng Tâm hung ra mồ hôi do Tâm Tỳ khí hư với chứng Tâm hung ra mồ hôi do Tâm Thận âm hư:Đều là Hư chứng nhưng nguyên nhân và cơ chế bệnh khác nhau. Tâm hung ra mồ hôi do Tâm Tỳ khí hư là do tư lự quá độ, đói no mệt nhọc tổn thương khí của Tâm Tỳ dẫn đến hung dương không mạnh, Vệ khí không bền, tân dịch tiết ra ngoài gây nên. Đồng thời kiêm các chứng sắc mặt trắng nhợt, đoản hơi yếu sức, hồi hộp hay quên, kém ăn, đại tiện nhão, chất lưỡi nhạt bệu, mạch Hư Nhược. Điều trị nên bổ ích Tâm Tỳ, cố biểu, chỉ hãn, cho uống Quy Tỳ thang gia Long cốt, Mẫu lệ. Chứng Tâm hung ra mồ hôi do Tâm Thận âm hư vì cơ thể vốn âm hư, huyết thiếu hoặc ốm lâu hại Tâm hoặc mất huyết quá nhiều hoặc tư lự quá độ dẫn đến Tâm Thận âm hư mất khả năng liễm dương, đồng thời lại do hư nhiệt quấy rối ở trong, tân dịch bị thúc ép tiết ra ngoài mà thành bệnh, phần nhiều kiêm chứng hư phiền mất ngủ, hồi hộp hay quên, đầu choáng tai ù, họng khô lưỡi ráo, lưng gối mỏi hay mộng di tinh, xương nóng âm ỉ, triều nhiệt, tiểu tiện sẻn đỏ, mạch tượng Tế Sác, lưỡi đỏ ít rêu… Điều trị nên bổ ích Tâm Thận, chọn dùng các phương Bổ Tâm đan, Lục vị địa hoàng hoàn gia giảm.
Trích dẫn y văn
Các chỗ khác không ra mồ hôi, chỉ một mảng ở Tâm hung là có mồ hôi, đó là do lo nghĩ hại Tâm, bệnh phát sinh ở Tâm gọi là chứng Tâm hãn, cho uống Quy Tỳ thang dùng Hoàng kỳ liều cao (Tạp môn – Trương thị y thông).
Ở vùng Tâm ra mồ hôi đó là do tư lự hại Tỳ (Hãn chứng – Loại chứng trị tài).
