Theo y học cổ truyền, cơm cháy được coi là vị thuốc quý, vị ngọt, tính bình, tác dụng bổ khí kiện tỳ, tiêu thực chỉ tả. Cơm cháy thường được dùng để chữa các chứng đau bụng do thức ăn chậm tiêu, tiêu hóa không tốt, chán ăn, tiêu chảy kéo dài.
Cơm cháy loại tốt có màu vàng, khối to dày, không đen cháy và giòn. Muốn có được loại này, phải nấu cơm bằng nồi đất hoặc nồi gang có đế dày, khi cơm cạn cần điều chỉnh than lửa sao cho có độ nóng thích hợp, không quá mạnh hoặc quá yếu, để cháy cơm không quá già hoặc quá non.
Một số công dụng chữa bệnh của cơm cháy
- Chữa biếng ăn, đầy bụng, đi lỏng ở trẻ:
Cơm cháy 150g, thần khúc sao 12g, sa nhân sao 6 g, sơn tra 12g, hạt sen bỏ tâm sao 12g, kê nội kim sao 3g, gạo tẻ 300g sao thơm. Tất cả tán thành bột mịn, trộn đều với 500g đường trắng đã đun chảy thành dạng cao đặc rồi nắn hoặc ép khuôn thành những chiếc bánh nhỏ để ăn.
- Trị tiêu chảy kéo dài do tỳ hư:
Cháy cơm 120g, hạt sen bỏ tâm sao thơm 12g. Hai vị tán thành bột mịn, uống mỗi ngày 31ần, mỗi lần từ 3-5 thìa trộn với một chút đường trắng rồi hòa với nước sôi uống sau bữa ăn chừng nửa giờ.
- Chữa chứng đi lỏng kéo dài ở người già:
Bạch truật sao 6g, trần bì 4,5g, hạt sen bỏ tâm 12g, ý dĩ sao 12g, gạo nếp sao 600g, đậu xanh sao 600g, cháy cơm 600g. Tất cả tán thành bột mịn, uống mỗi ngày 3 lần, mỗi lần 7-10g với nước đường trắng.
- Chữa kém ăn, chậm tiêu:
Cháy cơm 150g, sơn tra 10 lát, quất bì 10g, đường trắng vừa đủ. Cho cháy cơm vào nồi ninh nhừ thành cháo, khi cháo sắp được thì bỏ sơn tra và quất bì đã thái hạt lựu vào và nấu thêm, chế thêm đường, chia ăn vài lần trong ngày.
- Chữa rối loạn tiêu hóa, đại tiện lỏng, không muốn ăn do tỳ hư:
Cháy cơm 100g, hạt sen 50g, đường trắng vừa đủ. Hạt sen rửa
sạch, tách bỏ tâm sen, cho cùng cháy cơm vào nồi ninh kỹ thành cháo, chế thêm đường chia ăn vài lần trong ngày.
- Trị các bệnh lý dạ dày, ruột mạn tính thể tỳ hư thấp trệ:
Cháy cơm 150g, hạt sen 100g, sa nhân 10g, hoài sơn 120g. Tất cả sao thơm tán thành bột minh, uống mỗi ngày 3 lần, mỗi lần 10g, hòa với nước sôi và một ít đường trắng.
- Chữa chứng đi lỏng do rối loạn tiêu hóa, thức ăn đình trệ ở dạ dày và ruột hoặc sữa không tiêu ở trẻ:
Cháy cơm nướng cháy già 50g, sơn tra 15g. Hai thứ sắc kỹ lấy nước, chế thêm một chút đường đỏ, cho uống vài lần.
