Định nghĩa
Là tình trạng thái protein qua nước tiểu trên 300 mg/24 giờ.
Căn nguyên
PROTEIN NIỆU NHẸ (dưới lg/24 giờ): suy tim, huyết áp động mạch thấp, bệnh thận đa nang, sốt.
PROTEIN NIỆU VỪA (giữa 1 và 3,5 g/24 giờ): viêm cầu thận, viêm thận kẽ, bệnh thận do sử dụng thuốc giảm đau.
PROTEIN NIỆU KHÔNG THUỔNG XUYÊN
- Gắng sức quá mức: người bình thường có protein niệu khi gắng sức quá mức nhưng protein niệu hết ngay lúc nghỉ ngơi.
- Đứng: gặp ở 2-5% số người trẻ, dáng mảnh mai. Protein niệu (dưới lg/24 giờ) xuất hiện khi đứng và mất đi khi nằm, vào ban đêm. Không phát hiện thấy bất thường nào. Protein niệu tự khỏi trước 30 tuổi.
- Sốt:protein niệu trong trường hợp có sốt được coi là lành tính nhưng phải nghĩ đến khả năng bị mắc bệnh cầu thận có yếu tố miễn dịch.
PROTEIN NIỆU THƯỜNG XUYÊN
- Nguyên nhân trước thận: sản xuất ra quá nhiều protein có phân tử lượng nhỏ, qua được màng lọc trong bệnh đa u tủy (protein niệu của Bence-Jones) hay một vài thể leucemi tủy (bài xuất lysozym tới 2g/24 giò). Nếu có một chuỗi thì có thể nghĩ đến bệnh gamma đơn dòng.
- Nguyên nhân tại thận:
+ Rối loạn huyết động học: trong suy tim và giảm huyết áp nặng, thận bị giảm cấp máu nên tăng lọc protein.
+ Biến đổi thành của cầu thận: viêm cầu thận, hội chứng thận hư.
+ Tổn thương ống thận (bệnh ống thận): làm giảm tái hấp thu các protein có phân tử lượng nhỏ. Gặp trong viêm ống thận kẽ, nhiễm độc kim loại nặng, rối loạn chuyển hoá di truyền, (bệnh Wilson, hội chứng Fanconi, nhiễm acid do ống thận, nhiễm cystin), suy thận cấp, giảm kali huyết.
+ Bệnh thận do tiểu đường.
- Nguyên nhân sau thận: do xuất huyết hay rỉ viêm trong đường tiết niệu khi bị nhiễm khuẩn đường tiết niệu nặng.
ĐIỆN DI PROTEIN NIỆU
- Protein niệu có chọn lọc: có albumin nhưng rất ít
- Protein niệu không chọn lọc: có albumin và phần lớn các
- Protein niệu của Bence-Jones:các protein là các polyme chuỗi nhẹ (lambda và kappa) và tan khi bị đun nóng (kết tủa ở 60°c và tan lại ở 90°C). Sự có mặt của protein này cho thấy có tăng sinh tương bào đơn dòng trong bệnh đa u tủy và bệnh Protein này có thể kết tủa trong các ống thận.
GHI CHÚ – trong nước tiểu có vi albumin (microalbumin): bài xuất 30-300 mg/24 giờ, chứng tỏ thận bị tổn thương, nhất là trong cao huyết áp vô căn và tiểu đường.
Có thể được phát hiện bằng giấy tẩm thuốc thử hay bằng test ngưng kết với latex nhưng muốn khẳng định thì phải định lượng albumin trong nước tiểu 24 giờ.
