Phát Ban Mẩn Ngứa Là Gì?
Phát ban mẩn ngứa (PUPPP) là viết tắt của các nốt mẩn ngứa và mảng da nổi đỏ trong thai kỳ. Đây là một trong những tình trạng da phổ biến nhất trong thời kỳ mang thai và thường được gọi là phát ban đa hình trong thai kỳ hoặc phát ban độc tố trong thai kỳ.
Đây là một phát ban không gây hại nhưng gây ngứa với các nốt mẩn giống như nổi mề đay, thường xuất hiện trên bụng và các vết rạn da trong ba tháng cuối của thai kỳ. Nó có thể lan sang các bộ phận khác của cơ thể như lưng, ngực, cánh tay và mông.
Một phát ban mẩn ngứa đôi khi xuất hiện trong thai kỳ. Nó thường tự biến mất và không để lại sẹo hoặc thay đổi màu sắc lâu dài trên da của bạn.
Nguyên Nhân Của Phát Ban Mẩn Ngứa
Các chuyên gia không biết chính xác nguyên nhân gây ra phát ban mẩn ngứa, nhưng có thể nó liên quan đến các vết rạn da. Một lý thuyết là nếu da của bạn căng quá nhanh xung quanh bụng, các tế bào của bạn không thể theo kịp. Tổ chức bên dưới bị tổn thương, làm lộ ra các protein gây ra phản ứng dị ứng gần như. Kết quả là một phát ban gần các vết rạn da của bạn.
Phát ban mẩn ngứa thường phổ biến hơn trong các thai kỳ sinh đôi hoặc sinh ba vì bạn thường tăng cân nhanh chóng khi mang nhiều hơn một em bé, và da của bạn mở rộng rất nhanh. Phát ban cũng thường xảy ra trong những thai kỳ đầu tiên khi da của bạn chưa căng theo cách tương tự.
Một lý thuyết khác là phát ban là phản ứng với DNA của em bé. Các bác sĩ đã phát hiện ra DNA của em bé trong da của một số người bị phát ban mẩn ngứa, cho thấy một loại phản ứng miễn dịch.
Thông thường, cơ thể bạn ức chế hệ thống miễn dịch trong thai kỳ để bảo vệ em bé của bạn, nhưng với hệ miễn dịch yếu hơn, các tế bào của em bé có thể di chuyển vào máu và mô của bạn như da, điều này tạm thời khiến bạn có hai bộ DNA khác nhau. Cơ thể bạn đôi khi phản ứng với điều này, điều này có thể gây ra phát ban mẩn ngứa.
Phát ban thường tự biến mất sau khi em bé của bạn chào đời. Bạn hiếm khi bị lại trong những thai kỳ khác, cho thấy rằng bạn có thể xây dựng miễn dịch với nó. Nó cũng có thể liên quan đến nồng độ hormone progesterone cao trong thai kỳ, nhưng không có nguyên nhân nào rõ ràng.
Triệu Chứng Của Phát Ban Mẩn Ngứa
Các phát ban mẩn ngứa trong thai kỳ thường cảm thấy giống như mề đay. Phát ban bắt đầu với cảm giác ngứa trên bụng của bạn, đặc biệt là ở các vết rạn da. Một vài nốt mẩn xuất hiện và sau đó trở thành một phát ban lớn khi các vết loét lan rộng. Phát ban trông giống như một sự pha trộn giữa mề đay, nốt nổi, mụn nước nhỏ và một vùng da đỏ, viêm lớn trên bụng của bạn, nhưng thường không ở quanh rốn. Trên da tối màu, các nốt mẩn có thể có màu giống như da của bạn hoặc có màu sắc tối hơn.
Các triệu chứng khác của phát ban mẩn ngứa bao gồm:
- Dịch vàng chảy ra từ các mụn nước khi bạn gãi
- Vảy trên da
- Ngứa dữ dội làm gián đoạn các hoạt động hàng ngày
- Dấu hiệu lan rộng khắp cánh tay, ngực, đùi, mông
Phát ban mẩn ngứa hiếm khi ảnh hưởng đến mặt, chân hoặc tay của bạn.
Chẩn Đoán Phát Ban Mẩn Ngứa
Không có xét nghiệm nào cho phát ban mẩn ngứa. Bác sĩ của bạn sẽ chỉ cần nhìn vào làn da của bạn và ghi lại lịch sử triệu chứng của bạn. Họ sẽ chẩn đoán dựa trên vẻ ngoài của phát ban và vị trí của nó.
Nếu phát ban trông bất thường, bác sĩ của bạn có thể yêu cầu xét nghiệm để loại trừ các tình trạng khác. Các xét nghiệm có thể bao gồm:
- Lấy mẫu da
- Tổng phân tích máu
- Xét nghiệm chức năng gan
- Xét nghiệm cortisol
- Bảng chuyển hóa
Đôi khi, phát ban mẩn ngứa trông giống như một tình trạng da khác gọi là pemphigoid gestationis (PG). Cả hai tình trạng đều gây ra phát ban trong ba tháng cuối, mặc dù PG có thể xuất hiện sớm hơn. PG rất hiếm, nhưng nó có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng cho em bé của bạn. Bác sĩ của bạn có thể lấy mẫu da của bạn để làm xét nghiệm gọi là miễn dịch huỳnh quang nhằm loại trừ PG.
Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ của bạn có thể chẩn đoán bạn bị phát ban mẩn ngứa chỉ bằng cách nhìn vào nó.
Điều Trị Phát Ban Mẩn Ngứa
Phát ban mẩn ngứa sẽ biến mất trong vòng 3 đến 4 tuần sau khi sinh. Tình trạng này không gây hại cho bạn hoặc em bé, vì vậy bạn thường không cần điều trị y tế. Hầu hết mọi người cần được giảm bớt cơn ngứa dữ dội. Bạn có thể điều trị các triệu chứng như vậy tại nhà bằng cách chăm sóc cá nhân, thuốc không kê đơn và các biện pháp tự nhiên.
Chăm sóc cá nhân. Tắm hoặc tắm nước mát để làm dịu da của bạn và sử dụng xà phòng cơ thể không chứa hương liệu. Một loại sữa tắm làm dịu từ bột yến mạch là một lựa chọn tốt. Bạn cũng có thể thêm bột yến mạch keo vào bồn tắm và ngâm mình trong 10 đến 15 phút, giúp giảm ngứa.
Các biện pháp tự nhiên. Bạn có thể giảm sưng và ngứa bằng cách dùng khăn lạnh. Ngâm một chiếc khăn sạch trong nước lạnh và áp lên khu vực bị ảnh hưởng. Khi nó ấm lên, hãy ngâm lại và áp lại khi cần. Bạn cũng có thể thoa một loại kem hoặc thuốc làm dịu sau đó.
Thuốc không kê đơn. Nếu chăm sóc cá nhân và các biện pháp tự nhiên không giúp ích, bạn có thể sử dụng thuốc không kê đơn từ nhà thuốc. Bạn nên luôn đọc nhãn và kiểm tra với bác sĩ để đảm bảo chúng an toàn trong thai kỳ.
Nếu phát ban chỉ ảnh hưởng đến một khu vực nhỏ, bạn có thể thoa kem chống ngứa hydrocortisone lên khu vực đó và dùng thuốc kháng histamine mới hơn như cetirizine hoặc cyproheptadine. Không phải tất cả thuốc kháng histamine đều an toàn cho thai kỳ, vì vậy hãy đảm bảo bạn có loại phù hợp.
Thuốc theo toa. Đôi khi, phát ban mẩn ngứa gây ra ngứa dữ dội làm gián đoạn cuộc sống hàng ngày của bạn. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc ngủ hoặc phát ban gây ra sự khó chịu dữ dội dẫn đến kiệt sức hoặc các vấn đề khác, bác sĩ của bạn có thể kê đơn thuốc. Những loại thuốc này có thể bao gồm kem steroid theo toa để giảm viêm và ngứa. Nếu phát ban lan rộng, bác sĩ có thể đề nghị một đợt thuốc steroid ngắn.
Triển Vọng
Phát ban mẩn ngứa là một phát ban không gây hại nhưng gây ngứa và khó chịu xảy ra trong thai kỳ. Bạn có thể thường tự điều trị tại nhà bằng cách chăm sóc cá nhân và các biện pháp tự nhiên, và nó sẽ cuối cùng tự khỏi. Nếu các triệu chứng dữ dội hoặc làm gián đoạn giấc ngủ hoặc cuộc sống của bạn, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về các phương pháp điều trị khác.
