I. ĐỊNH NGHĨA
Là tình trạng tổn thương viêm tuyến nước bọt có nguyên nhân do sỏi có thể ở vùng tuyến hoặc ống tuyến.
II. NGUYÊN NHÂN
- Sỏi ống tuyến nước bọt.
- Sỏi tuyến nước bọt.
III. CHẨN ĐOÁN
Chẩn đoán xác định
Lâm sàng
- Toàn thân
- Có thể có sốt nếu viêm cấp
- Có thể có hạch viêm dưới hàm cùng bên.
- Cơ năng
Triệu chứng Garel : Xảy ra trong bữa ăn , tuyến dưới hà m sưng phồng lên do sỏi làm tắc nước bọt , ứ lại trong tuyến. Khi nước bọt thoát ra được thì hết sưng tuyến và hết đau.
- Tại chỗ
Ngoài mặt
+ Sưng vùng dưới hàm: ranh giới rõ, nếu trong đợt cấp thì có biểu hiện sưng, nóng, đỏ, sờ đau. Nếu không phải đợt cấp thì da trên vùng sưng bình thường, nắn chắc, ít đau.
Trong miệng
+ Lỗ ống Wharton nề đỏ .
+ Sờ có thể thấy sỏi ở vùng ống tuyến.
+ Khi vuốt dọc ống tuyến về phía miệng ống tuyến, có thể có mủ chảy ra.
Cận lâm sàng
- X quang thường quy: có thể thấy hình ảnh sỏi ở tuyến hoặc ống tuyến
- CT Scanner
+ Thấy vị trí, kích thước của sỏi.
+ Có hình ảnh phì đại tuyến dưới hàm.
- Chụp cản quang tuyến dưới hàm: có hình ảnh chuỗi ngọc trai điển hình với đặc điểm ống Wharton to, giãn nỡ không đều.
Chẩn đoán phân biệt
U tuyến dưới hàm: không có triệu chứng Garel, không có sỏi.
IV. ĐIỀU TRỊ
- Nguyên tắc
Phẫu thuật lấy sỏi và điều trị bảo tồn tuyến hoặc cắt bỏ tuyến.
- Điều trị cụ thể
Phẫu thuật lấy sỏi và điều trị bảo tồn tuyến
- Chỉ định
+ Sỏi ống tuyến.
+ Viêm tuyến nhưng tuyến chưa xơ hóa.
- Kỹ thuật
+ Vô cảm.
+ Xác định và cố định vị trí sỏi bằng chỉ phẫu thuật.
+ Rạch niêm mạc dọc ống tuyến tại vị trí có sỏi.
+ Bộc lộ và lấy sỏi.
+ Kiểm soát vùng phẫu thuật.
+ Cắt bỏ chỉ cố định sỏi.
+ Khâu đóng niêm mạc.
+ Kháng sinh, chống viêm.
Phẫu thuật lấy sỏi và cắt bỏ tuyến dưới hàm
- Chỉ định
+ Sỏi tuyến.
+ Tuyến viêm mạn gây xơ hóa.
- Kỹ thuật
+ Vô cảm.
+ Rạch da vùng dưới hàm.
+ Tách bóc, bộc lộ tuyến.
+ Cắt bỏ tuyến cùng sỏi.
+ Kiểm soát vùng phẫu thuật.
+ Đặt dẫn lưu.
+ Khâu phục hồi phần mềm.
+ Kháng sinh.
V. TIÊN LƯỢNG VÀ BIẾN CHỨNG
- Tiên lượng
- Viêm tuyến dưới hàm do sỏi ống tuyến được điều trị sớm bằng việc lấy sỏi ống tuyến sẽ bảo tồn được tuyến dưới hàm với kết quả điều trị tốt
- Viêm tuyến dưới hàm do sỏi ống tuyến nếu điều trị lấy bỏ sỏi muộn thì tuyến dưới hàm dễ viêm mạn xơ hóa, dẫn đến phải cắt bỏ tuyến
- Viêm tuyến dưới hàm do sỏi tuyến thì không thể điều trị bảo tồn tuyến
- Biến chứng
- Áp xe vùng dưới hàm.
- Áp xe vùng sàn miệng
VI. PHÒNG BỆNH
Khi phát hiện có sỏi ống tuyến Wharton thì phẫu thuật lấy bỏ sớm để phòng viêm tuyến.
Chào bác sĩ, em bị sỏi tuyến nước bọt dưới hàm đã lấy, hơn 10 năm rồi, cũng đã đi làm thủ thuật và lấy được 1 viên sỏi ra. Nhưng khi đó bác sĩ cũng nói là vẫn còn 2 viên nữa và họ ko dám lấy ra vì sợ mất nhiều máu. Sau 2 năm từ ngày đó đến giờ em thấy má của mình vẫn sưng và đau, sờ thấy sỏi, khi nhai thấy vướng và cảm giác khó chịu. Lúc nào cũng thấy bên ms phải cảm giác mỏi và nặng nề. Vậy em phải làm sao? Nếu phẫu thuật thì có phải cắt bỏ tuyến ko? Và phải nằm viện lâu ko?
Chào bác sĩ . Em bị viêm tuyến nước bọt có sỏi khoảng 5 năm . E đi khám ở bệnh viện k thì các bác sĩ khuyên e sỏi bé chỉ nên điều trị bằng thuốc . Sau vài năm e thấy sỏi ở dưới hàm ngày càng to và đau. Thời tiết thay đổi là sưng phồng một bên má . Gây khó khăn cho việc nói chuyện và ăn uống . Bác sĩ tư vấn cho e . Và phẫu thuật tách sỏi có mất nhiều thời gian ko ạ. E xin cảm ơn .