Định nghĩa:
Các bệnh do Rickettsia là những bệnh sốt phát ban gây nên bởi Ricketsia lây truyền qua các côn trùng trung gian như chấy, rân, bọ, bọ chét vỏ cứng, bọ chuột. Nguồn bệnh ở loài có vú. Người là vật chủ ngẫu nhiên.
Các Rickettsia chia làm 3 giống:
Ricketsia gây phát ban.
Coxiella (Burnettie).
Rochaliasaea quinata.
Tính chất chung của các bệnh do Rickettsia:
Mầm bệnh:
- Ricketsia là một vi sinh vật trung gian giữa vi khuẩn và
- Giống virus:
+ Ký sinh bắt buộc trong tế bào.
+ Không nuôi cấy được trong các môi trường thông thường.
- Giống vi khuẩn:
+ Có thể nhuộm bằng phương pháp thông thường (nhuộm Giemsa hoặc Gimenez) và nhìn thấy được khi soi bằng kính hiển vi.
+ Chứa cả ADN và ARN
+ Chịu tác dụng của kháng sinh diệt khuẩn.
+ Sinh sản bằng cách tự phân chia, tách đôi.
Côn trùng trung gian:
Tất cả các Rickettsia đều phải qua 1 loại côn trùng trung gian mới truyền bệnh sang người được.
Đặc điểm từng loại côn trùng trung gian chi phối sự phân bố bệnh Rickettsia trên toàn cầu.
Lâm sàng: các bệnh do Rickettsia có 3 dấu hiệu chính:
Sốt có chu kỳ.
Phát ban.
Biểu hiện tinh thần kinh: nhức đầu, rối loạn tri giác thường là li bì.
Chẩn đoán huyết thanh: sử dụng phản ứng Weil – Felix
Tùy thuộc typ huyết thanh của vi khuẩn Proteus mà phân lập các Rickettsia khác nhau:
OX 19 ( + ): sốt phát ban, sốt Rickettsia chuột (Typhus Murin).
OX2 ( + ): sốt nổi mụn, sốt đỏ ở châu Mỹ.
OXK ( + ): sốt mò (Tsutsugamushi).