Định nghĩa
Niêm mạc của thực quản có những tổn thương viêm.
Căn nguyên
Viêm thực quản do trào ngược (hồi lưu) hoặc viêm thực quản loét (về chi tiết, xem: trào ngược dạ dày-thực quản).
Ăn uống những chất kích thích (viêm thực quản do hoá chất): acid hoặc kiềm ăn da, rượu nặng, chất oxy hoá (nước javel – thuốc tẩy có clo), đồ uống quá nóng, hút thuốc lá.
Nhiễm vi sinh cơ hội: viêm thực quản do virus bệnh herpes (I hoặc II). Viêm thực quản do nhiễm virus cự bào, hoặc nhiễm nấm Candida gặp ở những đối tượng bị suy giảm miễn dịch, trong đó có bệnh nhân AIDS.
Thuốc, viêm thực quản có thể do uống các thuốc doxycyclin, tetracyclin, clindamycin, aspirin, thuốc chống viêm không steroid, kali chlorur, các muối sắt II, quinidin. Nếu uống các thuốc này ở tự thế nằm lại uống ít nước thì dễ gây ra viêm thực quản.
Tác nhân vật lý: bức xạ ion hoá, đặt ống thông dạ dày kéo dài.
Viêm thực quản liên kết với bệnh da có bọng nước: bệnh pemphigus.
Triệu chứng
Đau họng-miệng (khẩu hầu), đau sau xương ức, đau vùng thượng vị. Trong những trường hợp nặng có thể thủng thực quản với tràn khí trung thất (khí thủng trung thất) hoặc thủng dạ dày với tràn khí phúc mạc. Có những trường hợp viêm thực quản chỉ phát hiện được vào lúc mổ tử thi.
Nội soi: nội soi ống mềm đồng thời làm sinh thiết cho phép khẳng định chẩn đoán trong đa số các trường hợp. Trong trường hợp viêm thực quản do hoá chất, nếu nội soi thực quản-dạ dày-tá tràng bằng ống mềm trong 24 giờ đầu thì có thể nhìn thấy tổn thương ở thực quản. Tuy nhiên thủ thuật này có chống chỉ định nếu có dấu hiệu thủng.
Điều trị
Điều trị nguyên nhân (bệnh gốc) nếu có thể.
Viêm thực quản loét:(xem: chứng trào ngược dạ dày-thực quản)
Viêm thực quản do nhiễm Candida:biện pháp điều trị hàng đầu là cho fluconazol (100- 200 mg/ ngày, uống), hoặc trong trường hợp kháng thuôc thì cho amphotericin B theo đường tĩnh mạch.
Viêm thực quản do virus herpes hoặc do virus cự bào:điều trị nhiễm virus bằng những thuốc chống virus tương ứng.
Viêm thực quản do hoá chất khi uống phải acid hoặc kiềm ăn da: xem các thuật ngữ này.