I. ĐỊNH NGHĨA
Là tổn thương gãy, làm mất sự liên tục của xương hàm dưới.
II. NGUYÊN NHÂN
- Tai nạn giao thông.
- Tai nạn lao động
- Tai nạn sinh hoạt
III. CHẨN ĐOÁN
- Chẩn đoán xác định
- Triệu chứng lâm sàng gãy xương hàm dưới
Sưng nề và tụ máu: Tùy theo vị trí, mức độ chấn thương mà dấu hiệu sưng nề và tụ máu có những mức độ nhiều ít khác nhau, có thể gặp ở ngoài hoặc trong miệng
Gián đoạn và đau chói bờ xương hàm dưới
Gián đoạn và di lệch cung răng.
Sai khớp cắn
Lung lay răng và khối xương ổ răng.
Có dấu hiệu di động của hai đầu xương gãy khi khám.
Rối loạn vận động hàm dưới: há miệng hạn chế, lệch hàm sang bên khi há miệng
Dị cảm: thường biểu hiện tê môi dưới, da vùng cằm
Có thể có tràn khí dưới da : sờ nắn có cảm giác lép bép hơi.
- Cận lâm sàng
X quang: Phim Panorama, phim mặt thẳng, phim hàm chếch, phim CT scanner…. Có hình ảnh đường gãy, di lệch xương hàm….
- Chẩn đoán phân biệt
Gãy xương hàm dưới luôn có các triệu chứng lâm sàng và X quang rõ rệt nên không cần chẩn đoán phân biệt.
IV. ĐIỀU TRỊ
- Nguyên tắc
- Nắn chỉnh lại xương gãy.
- Cố định xương gãy.
- Ngăn ngừa các biến chứng xảy
- Điều trị phải phục hồi chức năng và thẩm mỹ.
- Điều trị cụ thể
Điều trị không phẫu thuật bằng nắn chỉnh và cố định
- Nắn chỉnh xương gãy
+ Nắn chỉnh bằng tay.
+ Nắn chỉnh bằng lực kéo.
- Cố định xương gãy
+ Cố định bằng phương pháp cố định ngoài miệng: Băng cằm đầu, các khí cụ tựa trên sọ.
+ Cố định trong miệng: cố định hai hàm bằng cung Tiguersted hoặc nút Ivy trong thời gian từ 4- 6 tuần
- Điều trị toàn thân: Kháng sinh, chống viêm, giảm đau, dinh dưỡng
Điều trị bằng phẫu thuật
- Kết hợp xương bằng chỉ thép
+ Bộc lộ ổ gãy.
+ Kiểm soát ổ gãy.
+ Nắn chỉnh và cố định.
+ Kết hợp xương bằng chỉ thép.
+ Cầm máu.
+ Khâu đóng phần mềm theo các lớp giải phẫu.
- Kết hợp xương bằng nẹp vít
+ Bộc lộ ổ gãy.
+ Kiểm soát ổ gãy.
+ Nắn chỉnh và cố định.
+ Kết hợp xương bằng nẹp vít.
+ Cầm máu.
+ Khâu đóng phần mềm theo các lớp giải phẫu.
- Điều trị toàn thân: Kháng sinh, chống viêm, giảm đau, dinh dưỡng.
V. TIÊN LƯỢNG VÀ BIẾN CHỨNG
- Tiên lượng
- Điều trị sớm và đúng nguyên tắc sẽ cho kết quả tốt
- Điều trị muộn và sai nguyên tắc có thể gây ra tai biến, di chứng trầm trọng, làm ảnh hưởng đến chức năng, thẩm mỹ.
- Biến chứng
- Nhiễm trùng.
- Khớp cắn
- Hạn chế há miệng
VI. PHÒNG BỆNH
- Các biện pháp đề phòng tai nạn giao thông.
- Có các phương tiện bảo hộ trong các trường hợp tai nạn giao thông và lao động