ĐẠI CƯƠNG
- Dị dạng hậu môn trực tràng xảy ra 1/5.000 – 1/4.000 trẻ sinh sống
- Nam nhiều hơn nữ.
- Khoảng 60% kèm các dị tật khác: tim mạch, hệ niệu dục, đường tiêu hóa, bất thường nhiễm sắc thể, cột sống. Túi cùng trực tràng càng cao bất thường kèm theo càng nhiều.
PHÂN LOẠI: Theo Peña
| Nam | Nữ |
| Rò hậu môn da
Rò trực tràng – niệu đạo Niệu đạo hành Niệu đạo tiền liệt tuyến Rò trực tràng – bàng quang Không hậu môn không rò Teo trực tràng |
Rò hậu môn da Rò tiền đình
Không hậu môn không rò Teo trực tràng Tồn tại ổ nhớp Các bất thường phức tạp khác |
– Phần lớn trẻ gái có dạng thấp hoặc trung gian. Khoảng 80- 90% có rò.
CHẨN ĐOÁN
Lâm sàng
- Sau sanh có hoặc không có hội chứng tắc ruột
- Khám vùng tầng sinh môn có những trường hợp sau:
+ Nam:
- Không hậu môn có đường rò dưới da: rò hậu môn
- Không hậu môn và có phân su trong nước tiểu:
- Rò trực tràng – bàng
- Rò trực tràng – niệu đạo
- Không hậu môn và không có phân su trong nước tiểu:
- Không hậu môn ± rò.
- Có lỗ hậu môn, không tiêu phân su và không đặt được thông trực tràng:
- Teo trực tràng.
+ Nữ:
- Không hậu môn có đường rò dưới da: rò hậu môn
- Không hậu môn và có đường rò ở hố tiền đình: rò tiền đình.
- Không hậu môn và có phân su rò ra âm đạo: không hậu môn có rò âm đạo
- Không hậu môn và không có phân su rò ra âm đạo: không hậu môn ± rò.
- Có hậu môn, không tiêu phân su và không đặt được thông trực tràng: teo trực tràng.
- Chỉ có một lỗ ở tầng sinh môn ra phân su và nước tiểu: tồn tại ổ nhớp
X-quang: tư thế đầu dốc ngược hoặc tư thế đầu thấp mông cao 24 giờ sau
- Điểm P (pubis): điểm giữa phần cốt hóa của xương
- Điểm C (coccyx): điểm xương cụt, lấy điểm cốt hóa thấp nhất của xương cụ
IV. ĐIỀU TRỊ
Trong 24 giờ đầu
- Nhịn ăn, đặt thông dạ dày.
- Dịch truyền nuôi ăn tĩnh mạch
- Kháng sinh
- Tầm soát các dị tật phối hợp
Phẫu thuật
- Tạo hình hậu môn 1 thì.
- Phẫu thuật 3 thì:
+ Thì 1: làm hậu môn tạm đại tràng xuống kiểu hai đầu rời.
+ Thì 2: tạo hình hậu môn ngã sau sau 4 – 8 tuần, có thể kết hợp nội soi.
+ Thì 3: đóng hậu môn tạm sau 4 – 8 tuần khi hậu môn đã được nong đến kích thước đúng theo tuổi bệnh nhi.
– Nong hậu môn: 10 – 14 ngày sau tạo hình hậu môn, kéo dài ít nhất 6 tháng.
| Tần suất nong | Kích thước nong theo tuổi |
|
Tháng thứ 1: mỗi ngày |
1 – 3 tháng: 12 |
| 4 – 8 tháng: 13 | |
| Tháng thứ 2: mỗi 3 ngày | 9 – 12 tháng: 14 |
| Tháng thứ 3: mỗi tuần | 1 – 3 tuổi: 15 |
| 3 tháng kế: mỗi tháng | 4 – 12 tuổi: 16 |
| Trên 12 tuổi: 17 |
