Là tình trạng tăng sản xuất và bài tiết hormon tuyến giáp gây nên những rối loạn bệnh lý tăng chuyển hoá. ở người cao tuổi, cường giáp thường không biểu hiện cùng lúc tất cả mọi triệu chứng mà hay có biểu hiện yếu cơ, suy nhược hoặc rối loạn nhịp tim, suy tim, suy mạch vành.
Nguyên nhân
Cường giáp trạng tự miễn dịch (căn bệnh này còn có thể gặp ở phụ nữ từ 20 – 40 tuổi), bướu giáp lan toả ở cổ, có nhân giáp hoặc không có bướu giáp, tim đập nhanh, lồi mắt…
Cường giáp trạng còn gặp ở những vùng thiếu iôt.
Cường giáp trạng có viêm tuyến giáp, ung thư tuyến giáp (đặc biệt là ở một số người dùng quá liều tuyến giáp để giảm béo).
Thể cường giáp không có triệu chứng rõ rệt, song có rối loạn khi thăm dò chức năng tuyến giáp bằng định lượng hormon (Đây là một thể giáp trạng rất nguy hiểm).
Triệu chứng
Căn bệnh này làm cho cơ thể giảm sút. mệt mỏi, dễ cáu gắt và xúc động, nóng bức, sợ nóng, ra mồ hôi, đánh trống ngực, khó thở, đi ngoài nhiều lần.
Căn bệnh này còn gây ra bướu giáp (gọi là bướu cổ), run tay, chân và toàn thân, da nóng, ẩm vì ra nhiều mồ hôi, mạch nhanh.
Căn bệnh này cũng rất nguy hiểm nếu không được phát hiện kịp thời và điều trị đúng có thể gây ra cơn nhiễm độc giáp cấp dẫn đến tử vong.
Nguyên nhân gây ra bệnh cường giáp trạng cấp thường do dùng các chế phẩm có iôt, do bị nhiễm trùng.
Điều trị
Khi có dấu hiệu cường giáp: bướu giáp, lồi mắt, nhịp tim nhanh, gầy sút, nóng bức… người bệnh có thể thiết bị thăm dò chức năng tuyến giáp.
Điều trị:
Điều trị cường giáp tuỳ theo nguyên nhân gây bệnh để có phương pháp điều trị thích hợp.
Mắc bệnh cường giáp trạng do dùng quá liều iốt hoặc hormon tuyến giáp thì nên uống nước gừng là đủ.
Mắc bệnh do ung thư tuyến giáp thì cần phải thẫu thuật cắt bỏ nhân giáp.
Bệnh cường giáp do Basedow, đây ỉà nguyên nhân hay gặp nhất. Người ta điều trị căn bệnh này có 3 phương pháp chính.
Điều trị nội khoa.
Điều trị ngoại khoa, cắt bỏ bớt phần lớn tuyến giáp chỉ để lại 5 – 6 g.
Điều trị bằng iôt phóng xạ nhằm phá huỷ bót tế bào tuyến giáp đang sản xuât quá dư thừa hormon tuyến giáp.
Phương pháp điều trị nội khoa là sử dụng các thuốc kháng giáp tổng hợp như PTU, MTlỉ, NeomercasolK… Sau 1 – 2 tháng dùng thuốc, phần lớn bệnh nhân ở trạng thái tường đối bình thường: lên cân, mạch chậm lại , Nhưng vẫn phải dùng thuốc liên tục từ 12 – 18 tháng và có nhiều trường hợp phải duy trì nhiều năm. Điều trị bằng phương pháp này có thể chữa khỏi 50 – 70% trường hợp Basedow. Trong khi người bệnh sử dụng các thuốc kháng giáp tổng hợp có thê gây ra các biến chứng: dị ứng thuốc biếu hiện bằng sẩn, ngứa, nổi mề đay, vàng da tắc mật, giảm tiểu cầu gây xuất huyết, giảm bạch cầu gây nhiễm trùng đau họng. Dó dó, cần phải khám và xét nghiệm định kỳ, không nên dùng thuốc theo lòi mách bảo.
Khi dùng thuốc kháng giáp trạng tổng hợp, theo dõi nếu thấy bướu giáp to lên. cần phải giảm liều và thường phải cung cấp thêm hormon tuyến giáp.
Nếu bướu quá lớn gây chèn ép ở cổ (khó nuốt, giọng nói khàn… hoặc bệnh đã khỏi song tái phát sau vài tháng hoặc vài năm chúng ta nên áp dụng phương pháp phẫu thuật cắt bỏ phần lớn tuyến giáp, chỉ để vừa đủ duy trì chức năng hoạt động bình thường. Nếu cắt quá nhiều sẻ dẫn đến suy giáp vì thiếu hụt tổ chức tuyến giáp, song nếu cắt ít hơn sẽ không đảm bảo hết cường giáp.
Phương pháp thứ .3 điều trị cường giáp là dùng iôt phóng xạ cho những người không thê phẫu thuật: người có bướu nhỏ, hoặc không có bướu, hoặc tái phát sau khi đã phẫu thuật.
Cường giáp trạng là bệnh do nhiều nguyên nhân gây nên. Căn bệnh này có thể khỏi hẳn trong phần lớn các trường hợp nếu được điều trị đúng cách và người mắc bệnh này phải chú ý phòng bệnh là cách tốt nhất.